Lachen: een effect van aandacht voor de kinderen tijdens de kerkdienst

Laatst moest ik erg lachen in de kerk. Niet om de kinderen. Dat vind ik nooit fijn, als zij gebruikt worden voor een moment van ontspanning voor de gemeenteleden.
Ik lachte om mezelf.

Matteüs 6:24-34

Waar maak je je druk om. Waar loop je letterlijk en figuurlijk mee te sjouwen? Om Matteüs 6:24-34 uit te leggen neemt de kindernevendienstleidster twee volle rugzakken mee. Ze wil gaan wandelen in de natuur, ver weg van de bewoonde wereld.

Rugzakken puilden bijna uit van alles wat meegenomen werd

Ik ga wandelen en neem mee

Een slimme meid is op haar wandeling voorbereid. Met de kinderen laat ze zien wat niet mag ontbreken in haar rugzak. Bij elk voorwerp wordt verteld waarom het meegenomen wordt.

• blarenpleisters – voor het geval zij een blaar oploopt
• nog een pakje blarenpleisters – vergeten dat deze al in de tas zaten
• pakje zakdoekjes – om de bril schoon te maken als het regent
• paar droge sokken – als de de sokken natgeregend zijn
• lange broek – als het kouder wordt
• externe batterij – als de mobiel leegraakt
• reserve externe batterij – als die reservebatterij ook leeg is
• enzovoorts

Overdreven

Er blijven maar spullen komen uit de rugzakken. Allemaal “voor-het-geval-dat” materiaal. De leidster overdrijft. Ze neemt geen één appel mee maar meteen een zak van 1,5 kilo. De rugzakken zijn enorm zwaar. Dit is letterlijk zeulen.

Buiten

De uitleg voor de kinderen wordt verteld als zij buiten een rondje lopen met de rugzakken. De kinderen geven aan wat verstandig is om mee te nemen. Veel bagage kan blijven liggen.

Je-weet-maar-nooit

Ondertussen ben ik in de lach geschoten. Het uitpakken van de rugzakken is als een spiegel voor mij. Ik ben maar net op tijd om mijn bijdrage in de collectezak te doen: waar zwerft mijn portemonnaie in mijn tas?
En in winkels: Gaat u maar eerst. Ik moet mijn geld nog zoeken. Mijn schoudertas is veel te vol. En hoe staat met mijn hoofd, met het: wat-als-denken? De leeuwen en de beren?

Daar is de collectezak al! Als ik nu maar op tijd mijn portemonnaie vind.

Lachen

Ik lach de kinderen niet uit. Of ben niet vertederd door hun antwoorden. Ik lach om mezelf.

Verrijkend kindermoment

Hopelijk kwam de kern van het verhaal ook bij de kinderen aan. Bij mij wel in ieder geval. Op deze manier levert de kindernevendienst een sterke inhoudelijke bijdrage aan de dienst. Wat fijn dat er kinderen waren. Anders was mij deze spiegel niet voorgehouden, Andrea.

En jij? Heb jij weleens ervaren hoe het kindermoment een verrijking vormde voor de dienst? Of ben jij zelf weleens aan het denken gezet door het praatje met de kinderen?

Meer informatie

Bron Foto: Collectie Andrea

• Meer over het praatje met de kinderen in blogtekst: Willen de kinderen naar voren komen?
• Nelleke Plomp schreef: Van kindermoment naar een volwaardige plek, naar aanleiding van een oproep om niet te lachen om kinderen tijdens het kindermoment.
• Meer over kindernevendienst over: Matteüs 6:24-34 maak je geen zorgen
• Kindermoment dat een verrijking was voor de hele viering: Heb jij het geduld en vertrouwen van een boer? Jakobus 5:7-10

Read Full Post »

Voorbereiden van een kindernevendienst is verrijkend

Jammer dat het voorbereiden voor niets was, zegt de predikant. Er zijn geen kinderen voor de kindernevendienst. Ik kan er altijd over schrijven. Dan heeft een ander er misschien iets aan, antwoord ik.

Maar vaak levert alleen al het nadenken over een nevendienst veel op. Dat overkwam me kort geleden weer.

Onrust

Zal ik hier schrijven dat er dagen zijn waarop ik niet naar het journaal durf te kijken? Het wereldleed komt zo snoeihard binnen. Mensen om mij heen krijgen ook heel wat voor hun kiezen en er zijn de uitdagingen waar ik zelf voor sta.
Onrustig en vermoeid wordt dit mens er soms van.

Beeld Verwoeste stad van Zadkine verbeeldt onder andere wereldleed

Dan krijg ik een vraag.

Spiegelverhaal gevraagd

Ken jij een spiegelverhaal van Matteüs 16:13-19? Het is voor een slotviering van een jubilerend koor.
Men wil graag een spiegelverhaal bij het thema: Geroepen om rots te zijn.
Of met andere woorden: geroepen zijn én iemand zijn op wie je kunt bouwen.

Mijn boeken worden doorgespit, op zoek naar bruikbaar materiaal. Dat vind ik niet echt. Er is slechts één verhaal dat min of meer in de richting komt.
In het boek Groeien als een boom / Baukje Offringa staat een hervertelling van een joods sprookje.

De wereld anders zien

Een muis wil op ontdekkingsreis gaan om iets nieuws in de wereld te ontdekken.
Bij het gebruik van haar ogen ziet ze eerst goede en mooie dingen, later op de dag verkeerde, slechte zaken.
De volgende dag gebruikt ze haar oren, de daarop volgende dag haar neus.
Dan kruipt ze weg in haar hol en schreeuwt naar de schepper: ziet, hoort en ruikt u alle tranen en ellende niet?
De stem antwoordt: denk jij dat jij alles gezien hebt?
Ik zal je nieuwe moed geven. Ik zal je ogen geven die meer zien: sporen van vrede, van goede dingen. En ze krijgt ook nieuwe oren en een nieuwe neus.
Nu kan ze de wereld in gaan om te ontdekken waar de wereld verandert.

Inspiratie voor mezelf

Na afloop van het feest van het koor, krijg ik nog een e-mail waarin ik bedankt word. Men heeft toch besloten om geen gebruik te maken van het spiegelverhaal.
Geeft niks, antwoord ik. Ik had het verhaal zelf nodig.

Rust

Zo is het. Het spiegelverhaal heeft míj goed gedaan. Ook het voorbereiden van de kindernevendienst over Matteüs 11:25-30 komt op het juiste moment. Dat gaat over Jezus die rust geeft. Jezus bij wie je terecht kan met je rugzak vol wereldleed en ander zwaars dat je meesjouwt.
Nee, de voorbereidingen waren zeker niet voor niks, Andrea.

Meer informatie

Bron afbeelding: Marja van Vulpen op wikicommons.

Read Full Post »

Marcus 6: 6b-13, Lucas 10: 1-20 : vertellen over Jezus

Marcus 6: 6b-13 staat op het programma. Goede reis! Na een tijdje nadenken hoop ik dit te gaan doen met de kinderen uit groep 1 tot en met 8.

Vrouw met veel bagage

Van geslacht tot geslacht

In de nevendienstruimte wil ik opstapgesprek doen over: hoe kan het dat we zo veel jaren later bij elkaar zijn om over Jezus te leren? En dan hoop ik dat het gesprek komt over verhalen doorvertellen. De kinderen horen het van papa en mama, en zij hoorden het van opa en oma. En dat verder vertellen is een keer begonnen.

Bijbelverhaal

Daarna wil ik het bijbelverhaal voor jongsten uit Kind op Zondag voorlezen. Nou ja, het liefst wil ik Marcus 6:6-13 vertellen. Gaat dat nog lukken? In het handboek voor kinderwerkers staat hoe dat moet en wellicht is een mindmap behulpzaam.

Napraten

In nagesprek wil ik eruit halen:
Waarom worden de leerlingen er met z’n tweeën op uit gestuurd? – Dan kan je elkaar helpen
Waarom mogen ze zo weinig meenemen? – Dan word je niet belemmerd door je bagage. Sta je open voor de ander, ja, je hebt de ander nodig. Dan neem je een heel andere houding aan dan wanneer je helemaal zelfvoorzienend reist en anderen ontmoet.
Als er oudere kinderen zijn kunnen we samen nadenken over het stof op je voeten – Het leven stopt niet bij dood.

Vertel jíj weleens over Jezus?

Deze vraag wil ik de kinderen ook stellen:
Stel aan jou wordt gevraagd over Jezus te vertellen, durf je dat? Doe je dat weleens, op school, bij het spelen? Hoe pak je dat aan? (Hoe doen de grote mensen die je kent dit?)

Parcours met tweetallen

Daarna wil ik met ze naar buiten.
De kinderen per tweetal met een theedoek bij de knie aan elkaar binden en dan laten lopen.
Eén tweetal reist met (grote met kussen gevulde) rugzak en een tassen aan de hand.

Helpen en over Jezus vertellen

Op het parcours krijgt één van de twee de opdracht. Hij moet iemand helpen (pop uit badje halen of misschien bedenk ik iets beters. Bukken zal moeilijk zijn, met een rugzak nog moeilijker). Elkaar helpen is dan misschien handig.
Op het parcours moet één van de twee iemand over Jezus vertellen. De luisteraar zit in het complot en heeft de opdracht gekregen om moeilijke vragen te stellen en dóór te vragen. (De kinderen met rugzak voelen zich ongemakkelijk, is de bedoeling). Ook bij het gesprek kunnen de kinderen elkaar helpen.
We kunnen ook halverwege ruilen met rugzak.

Zijn er kinderen?

Daarna terug naar kerk en praten over “hoe het was”. En ik ben benieuwd welke ervaringen de kinderen hebben opgedaan en welke tot welke conclusies ze komen.
En nu hoop ik maar dat er kinderen komen. Zo niet, dan heb jij misschien iets aan deze blogtekst.

Foto: Ed Yourdon Dit is een foto met een verhaal.

Read Full Post »

Worstelen met de Verloren Zoon

Wat kan een mens toch gehinderd worden door het verleden. Hoe vaak heb ik het verhaal van de verloren zoon al niet gehoord? Het verhaal is een echte topper. Niet alleen op het leesrooster maar ook bij bijzondere diensten.

De verloren zoon krijgt nieuwe kleren. Uit 1450 Bezit: Koninklijke Bibliotheek

Verouderde ideeën
Waar gaat deze gelijkenis over? Na al die keren heb ik slechts dit onthouden:
Van wie houdt de vader het meest? De brave oudste zoon, is jaloers op zijn broertje. Deze krijgt extra waardering en aandacht van de vader, als hij tot inzicht komt en weer naar huis terugkomt.
Is dat alles? Deze kernboodschap biedt de kinderen geen enkel perspectief. Ik moet mijn ballast zien te veranderen in bagage voor de kinderen. Ik heb er een week de tijd voor.

Zoeken naar duiding
Waar vind ik een uitleg van dit verhaal waar de kinderen iets aan hebben? Een zoektocht in oude kind op zondagen levert niks op. Juist dat ene nummer waar het verhaal in behandeld wordt, ontbreekt.
In de verhalen uit de bijbel met uitleg in woord en beeld / Claude-Bernard Costecalde staat wat extra duiding. Bruikbare informatie waardoor je wat meer van het verhaal begrijpt.
Nico ter Linden vertelt het verhaal mooi na in: een koning op een ezel. Hij legt al vertellend, het een en ander uit.
Wat moeilijk. Is wat ik zo bijeen sprokkel voldoende? Kan ik dat de kinderen als kernboodschap meegeven?

Bagage voor de kinderen
Gelukkig komt de uitgebreide e-mail van de predikant nog net op tijd:
Beide zoons krijgen bagage mee van de vader, normen en waarden, kennis en vaardigheden, geld en goederen, hun opvoeding. Maar ze zijn verschillend. Net zoals de kinderen anders zijn dan hun broer of zus. De broers maken andere keuzes in hun leven. De jongste broer komt berooid terug. Hij is dan erg kwetsbaar. De vader – God – kijkt om naar de kwetsbare. Zo fijn om te weten.
Maar ik ga wel beginnen met de kinderen eerlijk te vertellen dat ik dit verhaal erg moeilijk vind. Dat ik hoop dat ik het verhaal goed zal uitleggen. Toen ik zelf klein was, werden wij klein gehouden met dit verhaal. Zo is de bijbel niet bedoeld.

Meer materiaal over de verloren zoon
Karel Eykman vertelt het verhaal na in het boek “de werksters van half vijf”
Modern stripverhaal
Eenvoudiger invuloefening
Verwerking
Kleurplaat hereniging
Kleurplaat de jongste zoon trekt weg
Kleurplaat jongste zoon tussen de varkens
Kleurplaat: vader ik ben het niet waard uw zoon te zijn
Kuntselwerk open armen
Juf Rolanda heeft veel materiaal verzameld over de verloren zoon.
Moderne vertelling over de zoon die zich afvraagt of hij nog welkom is. Als er witte lakens aan de waslijn hangen, weet hij of hij terug mag keren.

Extra
Ook in 1800 wordt dit bijbelverhaal gebruikt. Het verhaal wordt keurig behandeld. De titel en het hier geplaatste citaat doen wel vermoeden dat ook 2 eeuwen geleden de kinderen met dit verhaal onder de duim werden gehouden.
De gevolgen der losbandigheid: geschetst in eene redevoering voor kinderen over de gelijkenis van den verloren zoon, gehouden den 18. van slachtmaand 1800 / door C. Rogge. – Leyden : Du Mortier, 1800. – 43p.; 13 cm

Titel boek: de gevolgen der losbandigheid : geschetst in eene redevoering voor kinderen over de gelijkenis van den verloren zoon, gehouden den 18. van slachtmaand 1800

Citaat: “Dikwijls gebeurt het, wanneer het ijs in het water ligt, dat kinderen, in plaats van naar school te gaan, hun tijd op het ijs doorbrengen. Somtijds gevalt het ook wel, dat de een zich door een zwaren val een heimelijk ongemak op den hals haalt, of dat een ander, door het ijs zakkende, met levensgevaar gered wordt. De vrees voor straf doet hen alles voor hunne ouderen verzwijgen: of, zo zij al iets bekennen, is het alleen, dat zij op het ijs geweest zijn; maar de geleden toevallen verbergen zij. En nu, wat gebeurt? Lang daar na ontdekken zich die ongemakken, en niet zelden zoo onherstelbaar, dat het hun het leven kost. De eerste sterft aan het ongemak dat, met tijdig aangebragte hulp, van gene betekenis zou geweest zijn – en de laatste, aan de gevolgen van een schrik of van een verkoudheid, door zijn val in het water veroorzaakt, en die, bij eene openhartige ontdekking van het gebeurde, gene gevolgen zou gehad hebben.”

Titelpagina: De gevolgen der losbandigheid

Oorspronkelijke informatie: Middeleeuws handschrift Koninlijke Bibliotheek : de verloren zoon
Zie ook: Gesprek met de kinderen over de verloren zoon

Read Full Post »

Matteüs 6:24-34 maak je geen zorgen

Gebukt gaan onder zorgen is niet exclusief voor grote mensen. Ook kinderen maken zich zorgen. Hele grote zorgen kunnen dat zijn. Hele terechte zorgen ook. Maar de woorden van Jezus gelden ook voor hen. Het is de kunst om deze zondag Matteüs 6:24-34 over te brengen.

Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last.

Aandachtig leven in het nu
Kind op Zondag legt een duidelijke link met mindfullness. Met aandacht in het heden leven. Zou er ook mindfullness voor kinderen zijn? O ja, genoeg.

Zorgen van jonge mensen
Hoe laat je de kinderzorgen tot hun recht komen? Ronduit zeggen dat kinderen zich geen zorgen moeten maken is niet goed. Zorgen kan je delen. Last kan je verdelen. Er staat niet voor niks bij de te-doen-suggestie: “Waar kunnen mensen zorgen over hebben? Bid er voor.” Zo algemeen zou ik dit niet aankaarten maar met (hele) jonge mensen voor hun zorgen bidden.

Bloemen
Karel Eykman heeft een aardige navertelling in de woord voor woord bijbel: de bloemen in het veld.

Zorgen als bagage
Bij de verwerking staat een suggestie waar ik meteen enthousiast van word. De kinderen leggen 2 x een parcours af. Eén keer met een gevulde rugzak, één keer zonder bagage, zonder ballast.

Kinderspelletje
Het lijkt een beetje op een spelletje dat wij bij de kinderverjaardagen deden. Het zakje uitdeelsnoep verstopten we ergens in de huiskamer. We bonden er het begin van een bolletje wol aan vast en dat bolletje rolden we af, over de bank, onder de tafel, onderdoor een kleed. De feestganger werd geblinddoekt en moest de draad volgen om bij het snoep te komen. Ter verhoging van de feestvreugde stonden wij dan met een plumeau een beetje te kriebelen of ergens geluid te maken voor het schrikeffect. Zullen we het nóg een keer doen?.

Herrie schoppen
Zal ik kiezen voor deze verwerking? Het verschil tussen zorgen rondzeulen en zorgeloos door het leven gaan wordt wel letterlijk voelbaar.
En praten over manieren om met zorgen om te gaan, dat zal ook wel lukken.
Maar maken we dan niet te veel lawaai? Best kans dat het een vrolijke, onbezorgde bende wordt, nee, dat is zelfs de bedoeling. Als we de stoelen verschuiven kan je dat achterin de kerkzaal horen. Misschien kunnen we uitwijken naar de ruimte waar de crèche gehouden wordt. In die ruimte kunnen we zoveel leven maken als we willen. En dat is Zeeuws voor lawaai maken.

Mis
Ik ben benieuwd naar ervaringen van mensen die ook een hindernisbaan gaan maken. Veel te laat kom ik op het idee om op het rooster van de predikant te kijken. De catechesanten werken mee aan deze dienst. Zinloos geweld is het onderwerp. David neemt verantwoordelijkheid op om het kwaad te keren.
Morgen ga ik handvatten zoeken voor dat onderwerp. Deze dag levert dan wel dit stukje op.

Gedicht
Karel Eykman heeft ook een gedicht gemaakt getiteld: De lelies in het veld. Gepubliceerd in: Met open ogen : 100 bijbelse gedichten.

Een andere keer heb ik wel een verwerking met rugzakken gedaan. De invalshoek was Marcus 6:6b-13, Lucas 10:1-20 : vertellen over Jezus, Andrea.

Read Full Post »

Bagage of ballast

Een rugtas vol zorgen
een weekendtas vol angst
een schoudertas vol eenzaamheid
een boodschappentas vol teleurstelling
een koffer vol schuld
een beautycase vol pijn
We zetten ze bij God neer
om lichter door het leven te kunnen gaan

(Bron: KOZ jrg. 76, nr. 5 (18 mei t/m 6 juli 2008 )
Hoort bij Matteüs 6: 24-34
Thema: waar maak je je druk om

Read Full Post »