Met Kerst lezen we een prentenboek

Elke gemeente heeft zo zijn eigen gewoontes. Terugkerende gebruiken die ook nog eens kunnen veranderen in de loop der jaren. Zo lezen wij de laatste jaren met Kerst een prentenboek.

Of in de nevendienstruimte of in de dienst, door middel van een presentatie via de beamer. Uiteraard in overleg met de uitgever/schrijver in verband met copyright en uitzendrechten.

Prentenboeken die je kan voorlezen met Kerst

Wat willen wij er mee bereiken? De betekenis van het kerstverhaal op een andere, verrassende manier presenteren. Het is leuk voor de kinderen om bij elkaar te zitten en de juf het verhaal voorleest en het boek laat zien. Bovendien komt het kerstverhaal anders binnen. En wie weet worden ouders of grootouders ook geïnspireerd om meer voor te lezen uit het prachtige aanbod aan boeken.

Dit jaar staan op de nominatie:

• De ezel en de os / Loek Koopmans, Günter Spang van De Vier Windstreken
• Een bijzonder kerstgeschenk / Alessandra Roberti, Tina Jähnert van De Vier Windstreken
• De ster van Bethlehem / Marcus Pfister van De Vier Windstreken
• Schuilen in de stal / Sally Grindley, Karin Littlewood van Callenbach
• Het geschenk voor het kind / Cornelis Wilkeshuis, Jeska Verstegen van Christofoor
• Tikai de kerstengel / Gerard van Midden, Richard Feld van Kwintessens

Hoe kunnen we een keuze maken uit dit prachtige aanbod? Voor elk boek valt veel te zeggen. Wij kijken vooral naar wat de kinderen die bij ons komen nodig hebben, voor zo ver wat dat kunnen inschatten natuurlijk. Hoe herkenbaar het Bijbelverhaal is en welke boodschap het boek uitstraalt, telt ook mee. En de persoonlijke smaak van de kindernevendienstleiding.

Tikai de kerstengel

Engel Tikai wil als het Kerst is, met de andere engelen mee naar de aarde. Maar ze mag niet want ze wordt bevonden als: te gewoon. Het oude verhaal over Maria en Jozef wordt ook verteld, als een verhaal in het verhaal.

Het geschenk voor het kind

Het kind van koning Baltasar reist zijn vader achterna. Irenus neemt 3 stukken van zijn speelgoed mee maar geeft ze onderweg weg. Maria is blij me zijn lege handen.

Schuilen in de stal

Een jongen leeft alleen en woont in een stal. Als na een lang onweer het weer stil is, wordt de jongen bedankt dat een man en vrouw in zijn stal mochten schuilen. En er is een baby geboren. Het bijzondere kindje geeft hem het gevoel er bij te horen.

De ster van Bethlehem

Drie schaapherders, koningen en allerlei dieren hebben gehoord dat er een kind is geboren. Ze gaan hem zoeken en worden geleid door een ster.

Een bijzonder kerstgeschenk

Kleine Mirjam wil graag helpen in de herberg maar is nog te klein. Dan mag ze de nieuwe gasten naar de stal brengen. ’s Nachts wordt ze wakker van het licht in de stal en is er een kindje geboren. Ze geeft haar knuffeldeken aan het kindje. Nu voelt Mirjam zich belangrijk.

De ezel en de os

Een ezel heeft een moeilijk leven naast de os, tot Jozef en Maria de stal in komen en een baby geboren wordt. De os verandert. De ezel brengt de familie naar Egypte en als hij terugkomt is hij goede vrienden met de os.

Witter dan het licht / Marieke ten Berge, Sylvia Vanden Heede hebben wij vorig jaar gelezen. Ook een prachtig boek.

Veel meer

Dit lijstje is lang niet compleet. Hier vind je iets meer christelijke prentenboeken. Of ga naar je lokale Bibliotheek of boekhandel.

De gebruikte foto komt uit de collectie Andrea

Read Full Post »

Bijbellezen aan tafel : voor elk kind een eigen bijbel

Stel je eens voor, papa of mama leest uit de bijbel en jij krijgt óók een bijbel. Ook al ben je zo jong dat je nog niet kan lezen. Bovendien krijgen je broers en zusjes ook een bijbel. Zo kan je als kind al vroeg het voorbeeld van je ouders volgen en is het een fijn moment: bijbellezen aan tafel.

Kinderbijbel

Ik vind het een heel mooi idee. Het wordt me aangereikt op een rommelmarkt. Ik zie een vrouw bladeren door een Kees de Kort bijbelboek. Verderop liggen er meer en daar wijs ik haar op. We raken aan de praat.

Bijbelboek: De twaalfjarige Jezus / Kees de Kort

Elk kind een bijbel

De moeder heeft geen interesse in de complete Kijkbijbel maar zoekt juist de bijbelverhalen die los zijn verschenen. Met een Kijkbijbel doet ze één kind een plezier, met de losse verhalen kan ze meerdere kinderen voorzien van een eigen bijbel.

Voorlezen

Er zitten veel kinderen aan tafel, zeker als ze de oppaskinderen meerekent. Ook hen leest ze regelmatig voor. En dan vertellen de gastkinderen dat er bijna geen boeken in huis zijn. Kan je je dat voorstellen? Als boekenliefhebster is zij ook ambassadeur van de bibliobus.

Beweeglijk

Ondertussen speurt ze ook naar die kleine Kees de Kort bijbelboekjes, miniboekjes. Want die zijn zo handig om mee te nemen naar de kerk. Als de kleintjes wat onrustig worden in de loop van de dienst, deelt zij ze uit. Want er zijn grote mensen die zich storen aan de soms beweeglijke kinderen. Het is toch juist fijn als er kinderen mee naar de kerk komen?

Voorlezen

En we krijgen het over voorlezen. Ze mag haar kind van 15 nog voorlezen. Een heerlijke afsluiting van de dag. Een mooi ritueel, alhoewel het weleens moeilijk is om geschikte voorleesboeken te vinden.

Inspiratie

Het is fris en het waait zeer stevig. Windkracht 8. Verderop in het land zijn duizenden mensen bij elkaar voor Opwekking. Op zoek naar ontmoeting en inspiratie. Het valt mij ten deel op een Walcherse rommelmarkt. Een spontaan gesprek over kinderbijbels, leesbevordering en voorlezen. Dat mag gedeeld worden.

Meer informatie

Bron foto: collectie Andrea

Website Kees de Kort

Website kinderbijbels

Lees ook de blogtekst: Is dat boek nu nog niet uit?

Read Full Post »

Samen met christelijke recreatiewerkers ontdekken hoe je bijbelverhalen kunt vertellen

Wij vinden het leuk om wat handvatten te krijgen over de verschillende manieren waarop je bijbelverhalen kunt uitspelen. De vraag komt van teamleden van de Boshut Zoutelande. Daar vindt in de zomervakantie christelijk recreatiewerk plaats namens een aantal Walcherse PKN-gemeenten.

Vertellers

De vraag wordt gesteld aan iemand die zijn sporen verdiend heeft in het clubwerk en kampwerk. Tegenwoordig is hij actief als jeugdcoördinator en musicalregisseur.
En aan mij. We hoeven geen van beiden lang na te denken. Gaat het lukken om een gedeelte van het trainingsweekend voor de teamleden zinvol in te vullen? Het moet ook nog een vorm van teambuilding zijn. We krijgen maximaal 2,5 uur, inclusief 2 pauzes. We maken een opzet waarvan we hopen dat die aan de verwachtingen voldoet. We nemen nog een extra toneelspeelster mee en komen met zijn drieën.

Het doe-maar-mee-verhaal wordt uitgelegd

Inhoud programma

• Godly play
• doe-maar-mee-verhaal (Bob Hartman)
• pauze
• musical
• toneelspelen met de kinderen
• waar zie jij mogelijkheden?

1. Godly play

De jongeren blijven graag buiten, kan dat wat jullie betreft? Bij de voorbereiding hebben we net bedacht dat onze workshop het beste binnen kan plaatsvinden. Buiten kan je weleens afgeleid worden. Bijvoorbeeld door luidruchtige eenden.

Wat valt op

Vooruit we proberen het gewoon buiten. Na een handdruk en de vraag of ze klaar zijn voor het verhaal, begin ik. Van te voren leg ik niks uit over de achtergronden van godly play. Ik vraag alleen of ze opmerkzaam willen zijn: wat valt je op? Ik vertel het verhaal van de uittocht uit Egypte.

Participeren

Wat vinden jullie hiervan? Wat fijn dat er meteen serieus en openhartig gereageerd wordt. En dat blijft de hele middag zo, de jongeren doen goed mee. Daardoor maken zij de middag tot een succes.

Wisselende reacties

De reacties zijn wisselend. De een wordt helemaal het verhaal ingezogen. De ander is hoogst verbaasd te merken dat je de kinderen niet aankijkt, je geen gekke stemmetjes gebruikt maar rustig vertelt, ook nog eens met pauzes tussen sommige zinnen.
Deze manier is zo anders dan anders. Men kan zich ook voorstellen dat deze prikkel-arme vertelmanier voor sommige kinderen heel erg geschikt is.

Prikkelarm

Een van de aanwezigen vertelt haar over ervaring met een druk kind. Hij is ook een keer bij een godly playvertelling. Het kind is helemaal geboeid door het verhaal en dan absoluut niet druk.

2. Doe-maar-mee-verhaal

Elke keer als de naam Zacheüs wordt voorgelezen fluister bij je buurman in het oor: hij vraagt te veel en houdt dat voor zichzelf. En elke keer als er in het verhaal gejuicht wordt, steek je je armen omhoog.
Dat is een vrolijke bedoening als je zo meedoet in een verhaal. Het blijft nog wel overzichtelijk want iedereen blijft op zijn plaats zitten.
Als luisteraar ben je wel gespitst op de signaalwoorden. Je let wat minder op de rest van het verhaal. Is deze vertelmanier het meest geschikt voor de overbekende verhalen die zo toch aantrekkelijk worden? En minder geschikt voor de verhalen die je als het ware moet proeven, waarover je moet nadenken bij jezelf?

Meedoen

De teamleden gaan nu zelf aan de slag. Ze krijgen kopieën uit de Vertelbijbel van Bob Hartman. En zonder dat zij de vertelsuggesties van Hartman kennen, kiezen ze allemaal de aanpak die Bob voorstelt. En zo roepen we met elkaar : komt voor elkaar, meneer. Ik geniet van deze goede vertellers. Voor de pauze hebben we al 5 bijbelverhalen gehoord.

Attribuut dat je kan gebruiken om het verhaal van de onrechtvaardige rechter uit te spelen

3. Musical

Eén van de aanwezigen kent het concept van de Vliegende Speeldoos. Ze is er net zo enthousiast over als wij. We hebben helaas geen musicalscenario met deze ingrediënten:

• stuk tekst met humor en geloof,
• solo rol voor een paar kinderen,
• lied zingen voor alle kinderen,
• knutselen van de kostuums of attributen.

Improviseren

Daarom lees ik het verhaal van de weduwe van Sarefat voor. Ondertussen wordt het verhaal als pantomime uitgespeeld. Na een teken wordt het nummer gestart: Er is genoeg. Wij hebben de CD van de samenleesbijbel meegenomen. Het duurt best lang eer ik in de gaten krijg dat we naar het verkeerde nummer aan het luisteren zijn. Eén van de teamleden reageert ad rem: het blijft mensenwerk. En je moet natuurlijk zorgvuldig zijn in je voorbereidingen. Dit is een verkeerd voorbeeld.
Van de weersomstuit vertel ik het verhaal van de missende index op die CD maar half. Er is geen index waar je ziet bij welk bijbelgedeelte welk lied hoort. Dat overzicht heeft de uitgever van de samenleesbijbel later op haar website gepubliceerd.

Leren

Vanaf dit punt krijg ik het steeds sterker het gevoel dat ik wil leren van de teamleden. Want wat hebben zij al veel ervaring.

Als je met zijn allen in een kring loopt, kan je de muren van de stad Jericho verbeelden.

4. Toneelspelen met de kinderen

Als voorbeeld werken spelen we het verhaal van de onrechtvaardige rechter uit. Wat krachtig om die herhaling te zien.
Bij deze manier vertel je het verhaal 2 keer. Eerst om het geheel te horen. Daarna rollen verdelen. En nog een keer opdat de kinderen op hun eigen rol kunnen letten. Dan ga je spelen.
Als de teamleden zelf aan de slag mogen gaan, duiken ze weer enthousiast op de verhalen. Ik krijg een flesje bier in mijn handen gedrukt en zit links en recht tussen de ballonnen. Ik voel ik me dan een echte feestganger en uitgenodigd op het grote feest. Ze maken er echt wat van.

Klaar

De 2,5 uur zijn voorbij. De 2e pauze schiet er bij in. En echt napraten doen we ook niet meer over deze toneelvorm. Een uurtje vrije tijd lokt. Maar de kinderwerkers geven aan dat het een zinvolle middag geweest is.

Doorgeef kado

Als dank voor onze medewerking mag ik een kado aannemen. Om het direct daarna door te geven aan een van de teamleden. Want wij hebben geen kado voor onszelf gevraagd maar om een investering voor de teamleden: een samenleesbijbel. Ik heb alle vertrouwen in deze jonge mensen die kinderen willen vermaken én bijbelverhalen willen vertellen, Andrea.

Is dit alles?

Is dit nou alles wat er te vertellen is over bijbelverhalen? Nee, we hebben het nog niet gehad over prentenboeken en audio visuele middelen en computers en spiegelverhalen en …

Meer informatie

Bron foto: eigen collectie Andrea
Naar Boshut Zoutelande
Meer lezen over godly play.
Meer lezen over het doe-maar-mee-verhaal.
Meer lezen over de Vliegende Speeldoos.
Meer lezen over toneelspelen.
Wij gebruikten de Vertelbijbel / Bob Hartman.

Read Full Post »

Ben je bij voorbaat ongeschikt voor kindernevendienstleiding als je niet goed kan vertellen en knutselen?

Kindernevendienst is niks voor mij hoor, verzucht de jonge moeder. Ik kan niet spannend uit mijn hoofd vertellen en ik ben niet goed in knutselen.

Ik schrik. Deze vrouw vindt zichzelf bij voorbaat al ongeschikt!

Draait een kindernevendienst alleen om spannend vertellen en knutselen?
Is dat het beeld dat men heeft van de kindernevendienst?

Ben je pas geschikt als kindernevendienstleiding als je spannend, uit het hoofd kan vertellen?

Foutloos voorlezen?

Is jou iets bijzonders opgevallen tijdens de kindernevendienst, vraag ik een hele tijd geleden aan mijn kind.
Nee, hoezo, was er dan iets, reageert het kind.
Zeker maar je hebt het dus niet gemerkt.
De leidster van die dag kan nu eenmaal niet zo goed voorlezen. Mijn kind heeft niks in de gaten. Ikzelf merk het wel, een beetje gestotter en wat haperingen. Kennelijk valt het voor mijn kind onder de categorie: waar heb je het over?

Altijd spannend?

Niet elk verhaal kan worden voorgelezen als een spannend verhaal. Denk maar eens aan de zaligsprekingen of de vruchten van de geest.

Sommige kinderen leven zich heel erg in in een verhaal. Het kan ook te spannend zijn. Ik merkte dat weleens. Vind je het te eng worden? Als het kind knikt, ga ik veel neutraler vertellen. Is dat beter zo?

Spannend uit het hoofd vertellen? Het lijkt mij een pré maar absoluut geen keiharde functie-eis.

Knutselen

En draait het in de nevendienst om knutselen? Ik hoop van niet. Dan schakel je bij voorbaat alle andere verwerkingsvormen uit. Je zal als kind niks met knutselen hebben, dat is dan 8 jaar flink balen.

Welkom voor het kind

Misschien is deze jonge moeder wel een kei in sfeer maken. Heeft ze oog voor alle kinderen, voelen de kinderen zich gekend en geaccepteerd. Ook die ene jongen, het kind dat druk is en alle aandacht naar zich toetrekt.

Uitnodigen tot nadenken

Wat als de vrouw ontwapenend is, bij het praten met de kinderen? Ze vertelt bijvoorbeeld over de betekenis van het bijbelverhaal in haar eigen, persoonlijke leven. Bij haar durven de kinderen zichzelf te laten zien, hardop na te denken.

Voorbeeldrol

Kan het zijn dat ze een zeer geschikte leidster is door de manier waarop ze leeft? Milieubewust, diaconaal, met een open hart, open huis. Zo is ze een goed voorbeeld voor de kinderen door de keuzes die ze maakt in het leven van alle dag. Stel je voor je ontdekt als kind de inspiratiebron van deze vrouw: de bijbel.

Wat maakt iemand geschikt als kindernevendienstleiding?

Wat vind jij?

Ook als je niet spannend uit je hoofd kan vertellen, ook als je niet zo goed bent in knutselen, kan je wat mij betreft een goede kindernevendienstleidster of kindernevendienstleider zijn.

Of is kindernevendienst geven voorbehouden aan vrouwen en zijn mannen wel bij voorbaat ongeschikt?

Wat vind jij? Andrea.

Bron afbeelding:

Fotograaf: Lance Cpl. Christopher Johns, 17 juli 2013, Naam foto: File:‘Have book, will travel’, reading program shows children summer is no bummer 130716-M-OB827-014.jpg, gevonden op website: commons.wikimedia.org, geraadpleegd 20 maart 2016, copyricht: public domain.

Meer lezen

• Hij is maar gestopt met kindernevendienst geven.
• Kindernevendienst krijgen van iemand die het niet wil geven.

Read Full Post »

Dat klopt niet, in de bijbel staat het anders

Hij slaat iets over, zegt de 8-jarige jongen. Dat heeft hij goed gemerkt. Ik lees zijn lievelingsverhaal voor uit de vertelbijbel van Bob Hartman: de ark van Noach.

In deze vertelling wast het water nadrukkelijk. En het wast schoon. Maar Hartman laat de raaf weg uit dit verhaal. En de duif komt niet 2 x teruggevlogen. De jongen vindt het maar zozo.

Vertelbijbel Bob Hartman, met verhalen die niet kloppen volgens een 8 jarige luisteraar

Enthousiast

Eerder heb ik verteld hoe het was bij de conferentie rondom het Kind. Dat ik enthousiast ben geraakt over de manier waarom Bob Hartman verhalen dicht bij kinderen en grote mensen brengt.

Geboeid

Toch zie ik de jongen even later in diezelfde kinderbijbel bladeren. Ik ga erbij zitten. Thuis zijn zij bij de Koningen van Israël. Ze lezen over koning Achab. Dat verhaal gaat de jongen opzoeken. Hij bladert van achter naar voren.

Andere titel

Hij merkt dat niet alle bijbelverhalen in het boek staan. Een verdrietige geschiedenis leest hij hardop. In de bijbel staat: de Hof van Eden, zegt de jongen.
Aan de toon van zijn stem hoor ik dat hij het niet goed vindt. Ik vraag of het bijbelverhaal van Adam en Eva geen verdrietig verhaal is. Ja, dat klopt wel.
Nou, door het verhaal zo te noemen wil de schrijver van de kinderbijbel juist daar de nadruk op leggen.

Opdat wij onthouden

Ik vertel verder. Dat Hartman graag wil dat kinderen een bijbelverhaal onthouden. En dat hij ze daarom een bijzondere manier vertelt. Expres dus.
Ik doe voor hoe wij brood moesten eten. En ik heb dat al vaak doorverteld. [Hoop er nog een blogtekst aan te wijden] Verhalen verder vertellen is precies wat we moeten doen met het goede nieuws uit de bijbel.

Paasverhaal Wildsmith

Wat zou deze kritische jongeman vinden van het paasverhaal / Wildsmith?
In 1e instantie vindt hij de tekentechniek niet mooi. Ook duurt het wel even eer hij in de gaten heeft wat je op elke bladzijde terugvindt (de ezel). De plaat van Jezus voor Pilatus boeit hem. Hij wil meer uitleg. Wat is nou precies de rol van Pilatus’ in het geheel?

Minder eng

Wat is dat nou weer. Bij de plaat waar Jezus aan het kruis hangt, zie je fel gekleurde wezens in de lucht. Hij bedenkt zelf dat dat best engelen zouden kunnen zijn. Maar dat hoort toch helemaal niet?
Ik vraag hem hoe de kruisiging bij hem overkomt nu er van die mooi gekleurde wezens zijn. Maken die de plaat enger of een beetje minder eng. Dat laatste. Wat er gebeurd is, blijft erg. Misschien is het nu toch een beetje makkelijker om naar de plaat te kijken, suggereer ik. Ik krijg de indruk dat hij daar mee instemt.

Leeg graf

En dan is er één plaat waar je Jezus niet ziet. Hij heeft nog niet precies in de gaten hoe dat komt. Na Pasen is dat wel anders vermoed ik.

Samen bespreken

Wat een voorrecht om zo met een jong mens te praten over het vertellen van bijbelverhalen, om samen te kijken naar afbeeldingen.
Hij wéét waar de verhalenverteller afwijkt. Hij ziet waar de kunstenaar accenten legt. Als ik voorzichtig vertel waarom ik denk dat het zo gebeurt heeft hij er wel begrip voor. Maar mijn enthousiasme deelt hij niet, Andrea.

Heb jij ook opmerkzame kinderen in jouw groep?
Hoe neem jij dat mee in de aanpak van een bijbelvertelling?

Meer informatie

• Conferentie Rondom Het Kind
• Boek Vertelbijbel / Bob Hartman vind het boek in een bibliotheek
• Prentenboek Het paasverhaal / Wildsmith vind het boek in een bibliotheek, of bekijk dit weblog over het boek

Read Full Post »

In de kindernevendienst is het elke zondag: jaar van het voorlezen

Als ik voor het werk een bibliotheekcongres bezoek, merk ik dat ik voortdurend aan de kindernevendienst denk. Mark Mieras geeft een lezing in de Nieuwe Kerk te Middelburg maar het is niet de omgeving die mij laat afdwalen. Het is het onderwerp: verhalen vertellen en voorlezen. Dat vormt immers een belangrijk onderdeel van de kindernevendienst.
Mieras vertelt:

• woorden geven grip op gevoelens
• praten met kinderen is goed
• voorlezen doe je samen
• het verhaal is terug te lezen op gezichten kinderen
• luisteren traint gevoel voor empathie
• vertellen, praten, je woorden kiezen; helpt om een sterk verhaal te maken
• elkaars verhaal vertellen is ook elkaars verhaal verrrijken
• als je een verhaal leest of hoort, word je zelf de hoofdpersoon

Voorlezen in een bibliotheek

Verwerking

Ook het napraten met de kinderen is belangrijk. Zo kunnen de kinderen het gehoorde verwerken, benoemen. Als je het zo bekijkt is de creatieve kleur/knutselverwerking eigenlijk al een twééde verwerking.

Investering

Eerder die ochtend laat Prinses Laurentien merken dat zij voorlezen heel belangrijk vindt. Ze formuleert het als volgt: voorlezen aan een kind is een economische investering. Voorlezen bestrijdt de laaggeletterdheid.
Door voor te lezen aan een kind, investeer je in het kind.
En als je dat nu mag doen met die prachtige verhalen uit de bijbel, dan zijn wij bevoorrechte kerkelijk vrijwilligers.

Meer lezen

• Over laaggeletterdheid of lees de 1e alinea van een samenvatting van de toespraak van Prinses Laurentien.
• Over het Jaar van het voorlezen : 2013
• Verhalen vertellen in de kindernevendienst, algemeen
• Vertelmethoden voor de kindernevendienst
• Informatieve webpagina met allerlei informatie over voorlezen en vertellen (in de klas)
• Bron foto: Bibliotheek San José
• Nico ter Linden over het vertellen van bijbelverhalen

Later toegevoegd 13 april: Inspiratiedag Het geheim van een verhaal

Hoe vertel je een bijbelverhaal aan kinderen? En wat kun je er mee doen? Van peuterviering tot mini-musical, van fysiek bezig zijn tot theologiseren met kinderen; het komt allemaal aan de orde tijdens de Inspiratiedag 13 april 2013 in Apeldoorn van Lava, Bonnefooi en Kind op Zondag.
Toegevoegd 8 januari 2013

Read Full Post »