Kliederkerk : moeten we het ontdekken niet een handje helpen?

Een belangrijk doel van de kliederkerk is dat de deelnemers iets kunnen ontdekken over het bijbelverhaal of over hun relatie met het verhaal. Maar hoe faciliteer je het ontdekken nu zo optimaal mogelijk? Welk geklieder organiseer je?

Ontdek inspiratie

JOP heeft prachtige activiteiten verzameld. Die kan je zo gebruiken. Je kan natuurlijk ook met een groepje creatieve geesten zelf ontdekkingen bedenken. Of misschien biedt dit weblog wel ideeën.

Hoe strak organiseer je het ontdekken bij de kliederkerk? Hier werd het verhaal van Abram verteld.

Geblinddoekt ontdekken

Een voorbeeld bij een kliederkerk over Abraham. Als je je met een blinddoek voor, door iemand door een parcours laat leiden, dat past natuurlijk bij de bijbeltekst: Abraham vertrouwde blindelings op God. (Samenleesbijbel Genesis 12: 4 Abraham deed wat de Heer gezegd had).

Puzzelend ontdekken

Een puzzel leggen doe je in de kliederkerk opdat je beseft dat wij altijd maar één puzzelstukje zien maar God ziet het geheel.

Een kliederkerkmedewerker kan het gesprek aan gaan met de puzzelaars of er ligt een kaartje met vragen/uitleg bij de puzzels.

Zo wordt de link tussen de activiteit en de bijbel zichtbaar. Zo ontdekken groot en klein.

Niets ontdekken?

Wat als er nu geen gesprek is of je mist het kaartje met de uitleg. Komt het dan wel goed met het ontdekken?

Spelen de kinderen dan niet gewoon blindemannetje en leg je een puzzel?

Gegarandeerd ontdekken

Als je als organisatie het ontdekken wil garanderen, dan kan je de kliederkerk beter in één keer goed aanpakken. Laat in de viering, laat bij de vertelling van het bijbelverhaal de activiteiten expliciet terugkomen. Benoem wat er te ontdekken viel.

Hoe je dat doet? Nou dan ontkom je er niet aan om de tekst van de vertelling aan te passen. Met bijvoorbeeld de volgende zin:

God kwam zo dicht bij Abram, en Abram kwam zo dicht bij God, dat Abram wist wat God wilde dat hij zou doen.

Daar voeg je dan zelf aan toe: Abram vertrouwde blindelings op God. Het was alsof God zelf, de geblinddoekte Abram leidde.

Zo is het duidelijk. Nu weet de deelnemer waarom hij zich geblinddoekt moest laten leiden door het parcours.

Verband spel – bijbelverhaal

Als we de bijeenkomst op deze manier aanpakken is het verband tussen de verschillende onderdelen van de kliederkerk duidelijk. Dan zal het niet aan de organisatoren liggen, als er onverhoopt niks ontdekt wordt.

Ruimte voor ontdekken

Ja maar wacht eens even. Kan je iemand anders’ ontdekmoment wel organiseren? Ontdekken heeft immers te maken met: vinden wat verborgen is en ergens achter komen. Welke openbaring krijgt de deelnemer als de organisatie alles voorkauwt?

Of mag je erop vertrouwen dat iedereen, jong en oud, op zijn en haar eigen manier, in zijn of haar eigen tempo, zelf ontdekt? Het zij nu, het zij later?

Wat denk jij? Andrea

Meer informatie:

Bron foto: collectie Andrea

Ideeën voor activiteiten bij een kliederkerk op de website van JOP.

Lees ook op website van kliederkerk: niet verkondigen maar ontdekken.

Read Full Post »

Kliederkerk : gaat het om ontmoeting of bijbelverhalen ontdekken?

Laatst was ik bij een kliederkerk. Dat is een nieuwe, missionaire vorm van kerk-zijn. Jong en oud kunnen er samen op een creatieve manier de betekenis van bijbelverhalen ontdekken. Mijn rol was die van deelnemer. Het te ontdekken bijbelverhaal was de bruiloft in Kana.

Samen vieren is een onderdeel van een kliederkerk

Samen doen

• Gezellige Liedjes zingen

• Wasknijper beschilderen zodat het een bruidspaar wordt (van de zijkant bezien)

• Cupcake versieren

• Slinger maken

• Jampotje met waxinelichtje versieren

• Wensen voor het bruidspaar opschrijven.

• Bijbelstudie voor volwassenen met de predikant

Samen vieren en eten

Het bijbelverhaal werd verteld op een door Godly play geïnspireerde manier. Daarmee was het onderdeel samen vieren zeer goed te noemen. Evenals het samen eten. Een zegenwens voor elk kind onder het grote regenboogdoek was ook heel bijzonder. Elk kind bij name genoemd. Papa’s en mama’s, oma’s en opa’s vermengd met ander aanwezigen lieten het doek wapperen.

Ontmoeting

De sfeer was goed. Oud en jong vermengde zich. Bekenden praatten met onbekenden. Deze kerkelijke activiteit op een zondagmiddag in een schoolgebouw is bijzonder zinvol.

Einde blogtekst? Nou nee.

Waar blijft het samen ontdekken?

Hoe zeer ik de inspanningen van het frisse, enthousiaste kliederkerkteam ook waardeer, ik heb toch vraagtekens bij de invulling van deze kliederkerk. Mijn twijfels zijn te belangrijk om ze voor me te houden.

Want ik vond de activiteiten niet echt inleidend op het thema. En dat is toch ook de bedoeling van een kliederkerk: samen ontdekken.

Gewoon geknutsel

In mijn ogen was dit gewoon geknutsel. Bijna universeel toepasbaar. Kan je bij elke kliederkerk doen maakt niet uit welk onderwerp.

De activiteiten bereidden mij niet voor op het bijbelverhaal van de bruiloft in Kana, het wonder van water verandert in wijn. Laat staan dat ik er iets (nieuws) over ontdekte.

Samen is de kern?

Zeker, het samen actief bezig zijn met anderen was absoluut goed. Er waren mensen van buiten de kerk, van verschillende dorpen. Dat was ook goed.

Organiseer je daarom een kliederkerk? Om dat samen doen? Als het doen maar iets te maken heeft met het onderwerp. Is dat al goed genoeg?

Of is dat ontdekken zo moeilijk te organiseren? Kán je dat eigenlijk wel organiseren?

Ontdekken

Ja, volgens mij is dat ontdekken te organiseren. Het is zeker niet makkelijk. Daar worstelen we immers ook in kindernevendiensten mee.

Voor mij persoonlijk wint een kliederkerk aan toegevoegde waarde als ik echt iets ontdek over het bijbelverhaal. Of over mezelf in relatie tot dat verhaal uit de bijbel. Of je zal er maar getuige van zijn als een kind een belangrijke ontdekking doet.

Voorbeelden

Zoek je voorbeelden van een creatieve manier om een betekenis van een bijbelverhaal ontdekken? Kijk maar in de werkvormendatabase van JOP. Daar staan veel goede ideeën om te gebruiken bij het invullen van een kliederkerk. Bijvoorbeeld een prachtige werkvorm bij David en Goliath: God is groter.

Aanbevolen.

Andere voorbeelden:

Geloof jij een ander op zijn woord of moet je eerst zelf voelen? voel-maar-kindernevendienst-over-thomas-geloof-en-ongeloof/

Loop een parcours met z’n tweeën en ontdek waarom de leerlingen twee aan twee op pad werekn gestuurd marcus-6-6b-13-vertellen-over-jezus/

Liet jij je afleiden onderweg? je-hebt-vertrouwen-nodig-om-over-het-water-te-lopen-matteus-1422-33/

Heb het goed met elkaar, Andrea

Meer informatie

Bron foto: collectie Andrea

Website van Kliederkerk

Meer blogteksten over kliederkerk.

Read Full Post »

Kliederkerk combineren met Godly play, een goed idee?

Hoe het er bij andere kliederkerken aan toe gaat, daar heb ik nog niet veel ervaring mee. Er is een oproep, wie wil de kliederkerk helpen voorbereiden? Voor ik het weet, bied ik aan om een Godly play verhaal te vertellen.
Past een vertelling in Godly play stijl eigenlijk wel in een kliederkerk?
Oordeel zelf.

Een hele abbelegatie. Attributen voor het vertellen van een Godly play verhaal tijdens een kliederkerk

Persoonlijk ontvangst

Alle deelnemers worden in de hal ontvangen en krijgen daar uitleg over de kliederkerk. Het is immers de eerste keer dat men bij een kliederkerk is. Kinderen worden bij de deur naar de zaal persoonlijk welkom geheten. Ze krijgen allemaal een hand. Ben je klaar voor het verhaal?

Ben je klaar voor het verhaal?

Godly play

Het verhaal van de Exodus staat centraal. Dit zijn de reacties naar aanleiding van de Godly play achtige vertelling met verwonderingsvragen. Zowel kinderen als volwassenen reageren hardop:

• dat ze door de blauwe zee gingen
• goede onderlinge gesprekken
• het was muisstil toen je het verhaal vertelde
• er klink een zacht gegrinnik als een poppetje kopjeduikelend door de Rode Zee gaat
• door de pauzes kon ik goed nadenken over het verhaal
• de manier waarop de ze door de zee gaan: indrukwekkend
• ik kreeg er op een gegeven moment kippevel van
• we leven in een beeldcultuur dus dit is wel een goede vertel manier
• ik zat ook alleen maar naar die poppetjes te kijken
• als die zee zo open gaat, zie je dat God een nieuwe kans geeft, een opening biedt, daar gaat het verhaal over mij
• we mogen erop vertrouwen dat God ons helpt
• het verhaal gaat over mij als Mirjam danst en zingt
• het zag er erg simpel en makkelijk uit, dat er veel voorbereidingstijd in zit, kan ik me voorstellen

Je zou dit een litugisch centrum kunnen noemen.

Creatieve verwerking

Daarna is er ruim de tijd voor verschillende creatieve verwerkingen, die in het hele gebouw worden aangeboden

• matzes versieren
• vingerverven
• praathoek de predikant is beschikbaar voor gesprek
• muziekinstrumenten maken
• liedjes zingen
  -Met Mozes zijn wij meegegaan omdat de Heer ons riep
  -Hoe kwam Mozes door de Rode Zee
  -Geroepen om op weg te gaan
• kaartje schrijven en in de dankboom ophangen
• sjoelen
• voetje-van-de-vloer-met-stoelen een traject afleggen
• gezelschapsspelletjes
• kleien
• spelen met het verhaal
• zandtafel à la zandtovenaar (kon niet gerealiseerd worden)

Wat een geklieder, de muziekinstrumenten liggen zo maar op de verteltafel

Korte viering

• openingswoord
• zingen
• korte bijbeltekst
• zingen
• bijbelverhaal nog een keer verteld
• gebed met gelegenheid tot aansteken kaarsje
• zingen
• zegenbede

Samen eten

Samen eten in de vorm van een Amerikaanse high tea. Iedereen brengt iets mee.

Tijdens het gebed mag je een kaarsje aansteken en in de woestijn zetten.

Waardevol

Ik zie 2 kinderen een toren bouwen van houtblokjes. Ondertussen zingen ze: Hoe kwam Mozes door de Rode Zee.
Ze spelen toevallig in de praathoek en mogen er blijven spelen als een groepje mensen ernstig in gesprek gaat over het bijbelverhaal.

Er komen geen kinderen spelen met het zand en de poppetjes. Wel een volwassene. Waar ben jij in dit verhaal? Er worden levensverhalen gedeeld.

Mislukt?

De belangstelling is verre van overweldigend.
We doen de kliederkerk uiteindelijk met:

• een paar gezinnen met kinderen
• enkele belangstellenden
• team van voorbereiders/medewerkers

Is daarmee de kliederkerk mislukt?

De kinderen hebben het naar hun zin.
De volwassenen hebben goede gesprekken.
En het is goed. Erg goed.

Eén ding kan de volgende keer anders: er mogen best meer mensen komen. Andrea

Meer informatie

• Alle gebruikte foto’s komen uit de collectie Andrea
• Meer lezen over Godly play op dit weblog.
• Naar de Nederlandse website van Godly play.
• Meer lezen over kliederkerk op dit weblog.
• Naar de kliederkerk website.

Read Full Post »

Hoe het is om een kliederkerk mee te maken

Wat vergis ik me. Ik denk de rol van toeschouwer te hebben als ik voor het eerst naar een kliederkerk ga. Maar ik ben al snel een deelnemer. En op een totaal andere manier dan dat ik vooraf bedenk.

Kinderfeestje

In ons lokale dagblad zie ik een uitnodiging voor een kinderfeestje. Als ik de onderdelen van het kinderpartijtje zo eens bekijk, denk ik: Het Korps Walcheren van het Leger des Heils houdt een kliederkerk!
En navragen leert me dat ik welkom ben om eens te komen kijken.

Aankondiging kinderfeest op website Korps Walcheren van het Leger des Heils

Onderdelen kliederkerk

• koffie / limonade drinken
• zingen en naar een bijbelverhaal luisteren
• knutselen
• samen eten

Welkom

Mijn naamkaartje ligt al gereed als ik kom. Dat voelt enorm goed. De korpsleiding ontvangt iedereen persoonlijk en bijzonder hartelijk. Groot en klein.

Als ik wat kan doen, zeg het maar. Dat laat ik in de e-mailuitwisseling vooraf weten. Grote woorden voor iemand die uiteindelijk de hele middag geen vinger uitsteekt.

Iets drinken

Bij binnenkomst liggen de verwerkingen al gereed op de tafel. De kinderen gaan zitten aan de tafel waar iets ligt wat ze willen doen. Ik ga bij 2 wat oudere jongens zitten. Op tafel: verf en een houten vogelhuisje. Waar ga jij naar de kerk? Die wedervraag kon ik natuurlijk verwachten; ik begon immers met hen vragen te stellen. Eén gezin komt inmiddels elke zondag naar het Leger des Heils. Het begon allemaal met de kliederkerk.

Een gezin maakt onze tafel compleet. Het zijn Syrische christenen. De man is bijna een jaar in Nederland. Zijn vrouw en dochtertje een aantal maanden.
We praten Nederlands en Engels door elkaar.

Samen zingen

Er is ruim de tijd om koffie te drinken en te praten. Dan worden we uitgenodigd in een andere zaal waar we samen zingen.
Stel je toch voor dat jouw kind op de 1e rij lekker zingt: ben je groot of ben je klein of ergens tussenin. Bij het volgende gedeelte draait het kind zich om, wijst naar jou en zingt: God houdt van jou! Zo’n fantastische boodschap van een kind krijgen; alleen al dat moment had ik niet willen missen.

Bijbelverhaal

Wie van jullie heeft weleens een wonder meegemaakt? Iedereen kan reageren op dit thema en dat doen groot en klein dan ook. Dan krijgen we een tekenfilm te zien met 3 wonderen van Jezus. Mijn 1e gedachten zijn, wat jammer dat er niet echt verteld wordt maar als ik er goed over nadenk is dit een hele slimme vertelmanier. Iedereen kan dit volgen. Ook diegenen die het Nederlands (nog) niet machtig zijn.

Creatieve verwerking

Als we terug zijn in de andere zaal mag er eindelijk geverfd worden. De verwerking heeft niks met het bijbelverhaal te maken maar is gewoon lekker bezig zijn met je je handen. En als je klaar ben is er nog meer te spelen. Binnen of buiten.

Samen eten

De kliederkerk wordt afgesloten met een broodmaaltijd. Het lopend buffet zorgt weer voor allerlei interacties.
De maaktijd wordt afgesloten. Wie kent een lied dat we allemaal kennen? Daar gaat een vinger de lucht in: vader Jacob. Wat een geweldig antwoord. Een reuzebekend lied met een bijbelse naam erin. We gaan het een andere keer zingen.

Ontmoeting

En wat doe ik die middag behalve in het rond kijken? Ik luister naar het verhaal van de gevluchte christen. De tocht naar Nederland. De enorme bezorgdheid over de mensen die ze achterlaten. De schrijnende herinnering aan de manier waarop dierbaren zijn verloren. Zijn hoop voor de toekomst van zijn dochter en voor zijn vrouw en zichzelf.

Hij weet nog goed hoe moslims en christenen vreedzaam samenleefden. Zijn opa kent nog het Aramees, de taal die Jezus ook sprak. Hijzelf heeft het niet geleerd: dat was verboden.

Met Palmpasen zocht het gezin heel bewust een kerk waar ze met de kinderen een palmpasentak maakten. Wat zij als ouders kennen, willen ze in dit vreemde land toch aan hun dochter meegeven. En ze vonden de kerk in een buurtdorp.

Er is zelfs een naamkaartje voor mij.

Contact leggen

Ik mis een beetje het napraten over de betekenis van het bijbelverhaal in je leven. Wat heb je er nou aan, dat je die verhalen kent. Misschien vindt dat gesprek wel plaats aan de andere tafels.
Maar als bij mijn tafelgenoten een groter onderwerp veel hoger zit, moeten we het vooral daar over hebben: het leven als een christen in een ander land.
Dus als ik vandaag een bijdrage kan leveren aan deze kliederkerk door te luisteren, dan doe ik dat graag. Voor de catering en het knutselen zijn mijn extra handen absoluut niet nodig.

Waardevol

Ik zie de grote kans die kliederkerk biedt: mensen tot elkaar brengen én bijbelverhalen vertellen. Ik ben enthousiast Andrea.

Ook na afloop wordt weer persoonlijk afscheid genomen. Gods zegen met jouw werk, krijg ikzelf mee.

Meer lezen over kliederkerk? Zie kliederkerk.nl.
Bron foto’s: printscreen Website Korps Walcheren dd. 8 augustus 2016
en eigen collectie.

De Classis Walcheren organiseert donderdag 17 november 2016 in Middelburg een workshopachtige avond over kliederkerk. Voor jeugdwerkers en jongerenwerkers. Meer informatie volgt later.

Read Full Post »

Kinderen en de kerkdienst: een overzicht van nieuwe initiatieven

Hoe besteed je aandacht aan de kinderen tijdens de kerkdienst? Soms denk ik dat wij maar ouderwets bezig zijn door kindernevendienst aan te bieden. Want er zijn zo veel andere initiatieven in 2015.

Waarom deze initiatieven

• Misschien dat een deel van deze veranderingen wordt ingezet omdat er ’s zondags bijna geen kinderen meer naar de kerk komen.
• Of vanwege een diep verlangen naar het uitdragen van de bijbelse boodschap. Meer op een missionaire manier, anders dan de traditionele.
• Sommige werkende ouders zien hun kinderen zo weinig doordeweeks, op zondag willen ze graag samen vieren. Als gezin. Daar zoekt men nieuwe vormen voor.
• Is het de tijdgeest?

Missionair

Het is een feit dat er veel ontwikkelingen zijn. Nieuwe, inspirerende manieren om bijbelverhalen in de kerk aan kinderen te vertellen. Het begint bij een idee, een zusterkerk neemt het over en zo groeien zelfs nieuwe missionaire bewegingen.

Na afloop van een kindernevendienst

Een overzicht.

Aanvullingen zijn van harte welkom.

Kliederkerk

Voor kinderen van 0 tot 9 jaar met hun papa’s, mama’s, opa’s, oma’s Ze komen bij elkaar rondom een bepaald thema.
De kliederkerk bevat:

• creatief kennismaken met bijbelverhalen.
• samen vieren
• samen eten

Een kliederkerk duurt ongeveer 2 uur.
Er zijn kerken waar de kindernevendienst gestopt is wegens gebrek aan belangstelling en het elke maand kliederkerk is. Drukbezocht en gewaardeerd.
Website: kliederkerk.nl of lees een uitgebreidere inleiding op kliederkerk.

Aanvulling door kliederkerk Nederland:
Kliederkerk is voor jong en oud, niet alleen voor 0-9 jarigen en hun ouders en grootouders. Kliederkerk is gebaseerd op Messy Church.

Zie ook blogtekst: Hoe het is om een kliederkerk mee te maken.

Kerk op schoot

Kerk op schoot is een bijzondere viering, om de allerjongsten in de gemeente meer te bieden dan alleen de crèche.
Zoals de naam al zegt: de kinderen mogen lekker op schoot blijven zitten tijdens de viering.
Kerk op schoot bevat:

• een bijbelverhaal
• zingen over het bijbelverhaal
• iets om te zien, te doen en te voelen dat te maken heeft met het vertelde

Voor kinderen van 0 tot 4 jaar en hun ouders en grootouders
Website: kerkopschoot.nl

Godly play

Bij godly play worden bijbelverhalen sober en authentiek verbeeld met behulp van spelmateriaal.
Kinderen maken kennis met heilige verhalen, gelijkenissen, stilte en liturgische verhalen. Zij kunnen zo de betekenis ontdekken voor zichzelf en anderen.
Een godly play bijeenkomst kan 3 kwartier tot 2 uur duren. Het kent de volgende onderdelen:

• welkom
• voorbereiden op het verhaal
• bijbelverhaal vertellen
• verwonderingsvragen stellen
• verwerking
• feestje
• afscheid

Het godly play verhaal wordt meestal op een ander moment verteld dan tijdens de kerkdienst. De vertelmethode kan ook gebruikt worden tijdens de kindernevendienst.
Meer informatie godlyplay.nl en een aantal blogteksten over godly play.

Er zijn gemeenten waar men is gestopt met het aanbieden van kindernevendiensten omdat er geen kinderen meer kwamen. Nu er elke 6 weken een godly play verhaal wordt aangeboden komen de kinderen wel.

Vormen die al langer bestaan

Het gevaar van een overzicht is incompleetheid. Bij deze toch een poging om vormen op te sommen van kinderen en/in de kerkdienst die al langer bestaan.

Tassen of boeken uitdelen

Er zijn gemeenten waar kinderen de hele kerkdienst met de volwassenen samen vieren. Ze kunnen dan een boek lezen / doorbladeren. Of er is speciaal materiaal verzameld in een tas. Er zijn ook gemeenten waar de kinderen een kerkboekje kunnen invullen.
In dit kader wordt ook weleens preekbingo gespeeld met de kinderen.

Kind-school-gezinsdienst, jeugddienst of gezinsdienst

Bij deze vorm is vaak de hele kerkdienst aangepast aan de kinderen.
Met veel creativiteit en originaliteit worden deze diensten gehouden. Bij de ene gemeente gebeurt dit één keer per jaar, terwijl anderen veel vaker zo’n aangepaste dienst houden.

Diensten voor kinderen met een lichamelijke of geestelijke beperking

Voor kinderen met een lichamelijke of geestelijke beperking worden extra, aangepaste diensten georganiseerd. Zo gebeurt het in ieder geval op Walcheren. Natuurlijk zijn ze ook welkom tijdens de gewone diensten.

Voor speciale kinderen wordt er soms een snoezelviering georganiseerd. Een voorbeeld van een uitnodiging voor een snoezelviering.
Sommige kindernevendienstmethoden bieden materiaal aan voor dit soort vieringen.
Meer lezen in boek: Geloven in inclusie : over zingeving en participatie van mensen met een verstandelijke beperking.
Er zijn ook kindernevendiensten op maat voor kinderen met een beperking.

Zondagsschool

Een tijdje geleden ben ik bij een vergadering met jeugdwerkers en kindernevendienstleiding. Ik zeg dat ik soms denk dat wij maar ouderwets bezig zijn met onze kindernevendienst. Nee hoor, zegt een andere jeugdleider. Wij kennen nog geen kindernevendienst. Onze kinderen gaan op zondagmiddag één uur naar de zondagsschool. Die bestaat al jaren en de kinderen komen graag.

Dankbaar

En alle hierboven genoemde vormen kennen hun eigen specialisten en deskundigen. Allemaal vrijwilligers die kinderen vertrouwd willen maken met bijbelverhalen.
Daar zou je zomaar dankbaar van worden, Andrea.

Bron foto: eigen collectie.

Read Full Post »