Laatste zondag van het kerkelijk jaar : verhalen voor kinderen

Zoek je een verhaal voor de laatste zondag van het kerkelijk jaar? Wil je de kinderen een verhaal voorlezen tijdens eeuwigheidszondag? Een overzicht.

Verhalen:

• Verhaal: Het hart van God / Stephan de Jong Uit boek: de gelukbrenger
• verhaal: De toekomst die kwijt was / Stephan de Jong Uit boek: de gelukbrenger
• Verhaal: de tranenbron / Stephan de Jong Uit boek: de gelukbrenger

Laatste zondag van het kerkelijk jaar

Prentenboeken dood

Prentenboeken over de dood vind je op een ander gedeelte van dit weblog. Naar prentenboeken over de dood.

Prentenboeken hemel

Hemels / Patrick McDonnell

Gedichten

Gedichten over de dood voor kinderen vind je op een ander gedeelte van dit weblog. Naar gedichten over de dood.

Aanvullingen?

Heb jij ervaring met andere verhalen die je tijdens de laatste zondag van het kerkelijk jaar gebruikt hebt?
Aanvullingen zijn welkom, Andrea

Meer informatie

Bron foto: Flickr, Marcella, geraadpleegd 23 november 2017, https://www.flickr.com/photos/marcelamcgreal/18338078549

Meer blogteksten over de laatste zondag van het kerkelijk jaar

Laatst bijgewerkt: 12 oktober 2019

Read Full Post »

En ik zag dat ze getroost werd: terugblik kindernevendienst eeuwigheidszondag Matteüs 5:1-12

Pats. Met een doffe plof valt een liedboek op de grond. Wat enorm fijn dat er kinderen zijn. En ze willen meewerken aan de eeuwigheidsdienst waarbij we de overledenen van dit kerkelijk jaar herdenken.
Goed dat ik het prentenboek nog heb meegenomen. Er zijn veel jonge kinderen uit de onderbouw.

Verwerking van Matteüs 5:1-12 op eeuwigheidszondag

Samen gedenken

Hoe mooi dat een achterkleinkind samen met zijn opa een kaars aansteekt voor zijn overleden overgrootvader. Een glunderend gezichtje als de kaars gaat branden.
Een oma kijkt vragend naar haar kleinzoon. Ja, hoort daar komt hij. Samen steken ze een kaars aan.

Verdrietig? Fijn

De tekst voor vandaag is Matteüs 5:1-12. De oudste kinderen vinden het ook opmerkelijk: heerlijk voor je dat je verdriet hebt. Dat is de omgekeerde wereld. Waarom zegt Jezus dat? Dan kan je door God getroost worden. En hij belooft je ook de hemel.

Op zoek naar balans

Of de tekst uit de bijbel in gewone taal aankomt bij de allerkleinsten, dat betwijfel ik. Maar het prentenboek vertelt wel het verhaal over vriendschap en iemand missen: beloofd is beloofd. Zo probeer ik de balans te zoeken en alle kinderen aan te spreken.
Als verwerking versieren ze een zakdoek. Een kaart maken om iemand mee te kunnen troosten, willen de kinderen ook.

Getroost

Als ze aan het tekenen zijn, komt het gesprek nog een keer op het onderwerp van vandaag. De mevrouw die iets moest voorlezen moest ook even huilen he? Is dat erg? Nee, klinkt het met verschillende stemmen. En ik zag dat ze getroost werd, vult een kind spontaan aan. Die mevrouw kreeg een zakdoek.
En ik vertel dat ik zag hoe diezelfde mevrouw even later een andere mevrouw troostte.
Vandaag gebeurt dat allemaal. Je mag zo hard huilen, dat ze het in Australië kunnen horen, zegt een kind.

Denk niet dat deze nevendienst een treurige bedoening is. We zijn wat ernstiger dan normaal maar kadootjes in de schoen, komen ook ter sprake. En als we geluid horen van de crèche naast ons, merkt een jongetje op: dat is mijn zusje. En we moeten allemaal lachen.

Goed

Voor we naar onze plaatsen gaan, bedank ik de kinderen omdat ze aanwezig zijn en meegeholpen hebben.
Het was niet leuk om vandaag zo mee te helpen, zegt een kind. Ze aarzelt en zoekt naar woorden; haar zin is duidelijk nog niet af. Misschien kan je zeggen: maar wel goed? probeer ik.
Ja, dat zijn de woorden. Het was niet leuk om vandaag mee te helpen, wel goed.
En toch: graag gedaan.

Voorrecht

Wat een voorrecht om samen met de kinderen zo betekenis in de bijbel te ontdekken en de link naar het hier en nu te leggen, Andrea

Meer informatie

Voorbereiding van deze kindernevendienst: Het is heerlijk voor je dat je verdriet hebt
Meer blogteksten over de laatste zondag van het kerkelijk jaar.

Read Full Post »

Het is heerlijk voor je dat je verdriet hebt : eeuwigheidszondag Matteüs 5:1-12

Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar lezen wij uit de zaligsprekingen. Wat heb je aan de woorden uit Matteüs 5:1-12 op eeuwigheidszondag, als je de overledenen gedenkt? Haal je er moed uit, voor donkere dagen in je leven?

Heerlijk voor je, dat je verdriet hebt.

Bergrede andere moraal

In Matteüs 5:1-12 staan best opvallende dingen, als je de tekst bekijkt. Wij moderne mensen worden toch vooral aangespoord om assertief te zijn, onszelf succesvol te presenteren. En dan lees je in dit deel van de Bergrede iets totaal anders.

Het is heerlijk voor je als je nederig bent of zachtmoedig en barmhartig. Alvast gefeliciteerd want jij zal kind van God genoemd worden, het Koninklijk van God binnengaan. God zal jou later ook zo barmhartig behandelen.

Verdriet

En daarom proficiat met die ogen die steeds maar vol lopen met tranen, die prop in je keel waarmee je echt niet kan zingen. Dat beschaamd gerommel in je broekzak, op zoek naar een zakdoek.
Jij kan getroost worden. Je weet het toch? Ik ben er bij. Jij mag jouw geluk uit de hemel verwachten.

Troost

Wat een geluk als je aan anderen kunt laten merken dat je verdriet hebt. Want dan kunnen anderen jou troosten.

Huilen

Als voorbeeld bij deze tekst wil ik een verhaal vertellen dat staat in het boek: Heb je wel gehoord: bijbelse verhalen van alledag voor kinderen van nu / Mies Westera-Franke en Bette Westera. Met vallen en opstaan 6 jaar
Het verhaal heet: verdriet en gaat over de begrafenis van oma waarbij niemand huilt. Tot de jonge Anna haar bijdrage voorleest en de grote mensen kunnen huilen.

Verwerking

Bij de verwerking gaan we iets doen met een stoffen zakdoek.

Heb het goed met de kinderen, Andrea.

Meer informatie:

Een terugblik op deze kindernevendienst tijdens de laatste zondag van het kerkelijk jaar.

Andere blogtekst over de zaligsprekingen.
Miniblogtekst over zaligsprekingen met een overzicht van te gebruiken materiaal Bergrede.
Vind het boek Heb je wel gehoord in een bibliotheek.
Bron foto: Flickr Mikhail Koninin

Read Full Post »

Beloofd is beloofd

Abraham wordt vader van een groot geslacht. Sara zal op haar hoge leeftijd nog een zoon baren. God heeft het zelf beloofd.

Stel je wil dit verhaal op een andere manier dichter bij kinderen brengen. Dan kan je gebruikmaken van het prentenboek: Beloofd is beloofd / Knister. Het boek gaat over de vriendschap tussen een marmot en een paardenbloem.

Ik beloof je dat alles weer goed komt.

Vertrouwen

Vertrouw je me? Wat er ook gebeurt? vraagt de paardenbloem als ze in het zaad staat. Later mist marmot de paardenbloem erg. Voordat hij aan zijn winterslaap begint denkt de marmot nog: beloofd is beloofd. De paardenbloem zei: alles komt weer goed. In de lente begrijpt hij wat de paardenbloem bedoelde: het ziet geel van de paardenbloemen.
Ik denk dat dit wel te gebruiken is bij het verhaal van Abraham.

Herdenken

En ik denk aan nog een gelegenheid: de herdenking van overledenen.
De paardenbloem sterft af.
De marmot mist de bloem.
De volgende zomer wordt de marmot overal herinnerd aan de paardenbloem.

Nieuw leven

Dit jaar is de tekst voor de laatste zondag van het kerkelijk jaar: Matteus 24:14-35 De tak komt weer tot leven. De paardenbloem plant zich voort.

Meer informatie

Bruikbaar? Laat het me weten, Andrea.
Beloofd is beloofd / Knister opzoeken in een bibliotheek.
Ben je lid van een openbare bibliotheek? Dan kan je het boek downloaden van onlinebibliotheek.nl. Let op: het aanbod e-books varieert.
Meer blogteksten over de laatste zondag van het kerkelijk jaar, het herdenken van de overledenen.
Laatst gewijzigd 12 mei 2020

Read Full Post »

Overledenen herdenken met de mantel van Elia, 2 Koningen 2:1-15a

2 Koningen 2:1-15a staat op het rooster. Een toepasselijk verhaal voor de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Dan herdenken wij de overledenen.
Terwijl Elia in de hemel wordt opgenomen, valt zijn mantel naar beneden. Elisa ziet het gebeuren en raapt de mantel op.
Nu weet Elisa dat hij 2 x de geest van Elia erft. En op de terugreis, splijt het water van de Jordaan ook voor Elisa.

De mantel van Elia is voor Elisa

Herdenkingsritueel

We kunnen als inleiding napraten over het ritueel dat wij in de kerk hebben bij het herdenken van de overledenen. En natuurlijk of de kinderen iemand moeten missen.

Voorlezen

In slechts 2 kinderbijbels die ik thuis heb staat het verhaal:

• Verhalen uit de bijbel : met uitleg in woord in beeld / Claude-Bernard Costecalde
  (dat de mantel valt wordt niet genoemd maar er is wel veel extra uitleg)
• de bijbel voor jongeren : verhalen en feiten in woord en beeld / Selina Hastings
  Zelfs met tekening waarbij te zien is dat Elisa de gevallen mantel opraapt
• In de tienerbijbel
• Elisa wordt door God geroepen
• De dood van Elia

Betekenis bijbelverhaal

Er is veel te vertellen over de betekenis van dit bijbelverhaal. Herkennen de oudste kinderen parallellen met andere bijbelverhalen? Weten de jongsten dat een mantel een jas is? En wat heb je aan een jas?

Erfenis

Ik kan 2 voorwerpen meenemen die ik van mijn vader geërfd heb: een snoeischaar en een trui. Dat moestuinieren heb ik van hem. En ik heb zijn trui gekregen. Hij lijkt dubbel zo warm te zijn dan een gewone.

Wat heb jij geërfd?

Zo is wel een gesprek op te zetten met de kinderen. Herkennen zij eigenschappen of vaardigheden die in hun familie doorgegeven worden? Of misschien hebben ze een klasgenote die nu al goed kan zwemmen al bijna net zo goed als haar moeder die weleens in de krant staat. Of zagen ze de buurjongen laatst thuiskomen met een gewonde vogel? Gaat hij later dierenarts worden net zoals zijn opa?

Ik ben benieuwd of we ook woorden vinden van troost.

Verwerking

• Misschien kunnen de kinderen een soort DNA-kaart maken van zichzelf. De jongsten al tekenend, de oudsten meer met woorden? Een beetje als voorproefje als we volgende week gaan kijken naar de vrouwen van wie Jezus afstamt.
• Het lukt me misschien ook nog om een mantel te tekenen op stevig papier. Die kunnen we volplakken met verschillende lapjes stof. De stofjes symboliseren wat we meekrijgen van onze voorouders, voorgangers.
• Kleurplaat mantel 1
• Kleurplaat mantel 2

Heb het goed met elkaar, Andrea.

Meer informatie:

• Bron afbeelding: Rijksmuseum : Hemelvaart van Elia, anoniem, 1525 – 1530 houtsnede,
• 2 Koningen 2:1-15a
• Meer blogteksten over de laatste zondag van het kerkelijk jaar

Read Full Post »

Eeuwigheidszondag 2012 : biedt nieuw perspectief op de Goede Herder

De kindernevendienst op de laatste zondag van het kerkelijk jaar is er een uit de categorie: juweeltjes. Wat een voorrecht om op eeuwigheidszondag met de kinderen het gesprek te voeren over de Goede Herder (Johannes 10, 1-18). Hoe ga ik dit verwoorden? Ik publiceer gewoon de tekst van de e-mail die ik aan de kinderen stuur. Ik pas de tekst een beetje aan.

De kinderen krijgen vooraf deze schets met uitleg.

Brief aan de kinderen

nogmaals heel erg bedankt dat jullie er waren vanmorgen en mee wilden helpen.
Zelf vond ik het ook spannend hoe alles zou verlopen. Maar het is goed gegaan. We doen dit geen van allen elke dag.
Zagen jullie hoe mooi het licht is uitgedeeld en steeds meer werd?

Het gesprek in de kindernevendienst vond ik ook heel fijn. Dat jullie elkaar de ruimte gaven om te praten over het missen van een opa, was goed. Dank je wel daarvoor.

Eén van jullie gaf aan nu op een andere manier naar het verhaal van de Goede Herder de kijken. Hoe zei hij het ook al weer: ik vind het een fijne gedachte, voor mijn pas overleden opa.

Het deed me goed dat één van jullie aangaf te begrijpen waarom we het juist vandaag over de Goede Herder hebben.

Nogmaals dank.

Een goede week,
vriendelijke groet,
Andrea

Read Full Post »

Gods koninkrijk Matteüs 24:14-35

Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar 2010-2011 staat het Matteüs evangelie nog één keer op het rooster. Gods koninkrijk is het onderwerp, of het eind der tijden.
Ik ben al op mijn gewone manier deze kindernevendienst aan het voorbereiden als ik besluit dat het anders moet. Nee, ik ga proberen het geleerde van de basiscursus toe te passen. Een streep door het spiegelverhaal “mooi paasweer” uit Bonnefooi 2003. Daar wil ik alles omheen organiseren maar dat is geen goede start. Ik begin overnieuw met de voorbereiding.

Kern Matteüs 24: 14-35 bepalen

Wat is het moeilijk om de kern te bepalen. Wat wil ik ze meegeven? De zaterdag ervoor is het sinterklaaskinderfeest. Er zullen wel niet veel kinderen aanwezig zijn. Met 4 kinderen is afgesproken dat ze komen. Zij hebben een rol in het herdenkingsritueel in de kerk. Twee kinderen leggen de gedenkstenen neer en twee kinderen delen de kaarsen uit.

Zijn de kinderen thuis voorbereid?

Zijn de kinderen thuis voorbereid op deze zondag? Hebben ze met hun opvoeders gepraat over hoe de hemel eruit ziet? Wat gebeurt er allemaal in de eindtijd? Ook de predikant betwijfelt of de kinderen voor deze ene speciale kindernevendienst worden voorbereid. Het is misschien een goed idee om volgend jaar alvast een stukje in het kerkblad te schrijven. Maar dan moeten we echt op tijd zijn.
De vorige zondag hebben we het in de kindernevendienst al over de gedachtenisdienst. Die kinderen zijn in ieder geval voorbereid op de rituelen in de kerk.

Thema

Voor mij springen er twee onderwerpen uit:

• het eind der tijden is ook het eind aan vervelende dingen zoals: ziekte, pijn, pesten en oorlog
• zeg niet eens komt die dag, breng die dag

Eigenlijk wil ik het ze allebei meegeven. Maar dat wij allemaal de hemel een stukje op aarde kunnen brengen, dat vind ik zelf het mooist. Dat is niet: stil maar wacht maar. Dat is: handen uit de mouwen. Dit wordt het, de predikant is accoord.

Werkvorm

Welke spelletjes/verwerking hebben het thema begin van iets goeds? Ik surf mijn gebruikelijk rondje op internet. Bezoek bijvoorbeeld www.jeugdwerkidee.nl maar vind niks. Moeten we Witte Zwanen Zwarte Zwanen gaan spelen? Als er nu veel kleuters zouden zijn kan dat. De aanwezige kinderen komen uit groep 5 en 8. Die vinden dat spel vast te kinderachtig. Bovendien is de ruimte veel te klein. We kunnen naar onze stoel toe lopen, dan houdt het wel op, op de zolderverdieping.
Het wordt een vrije opdracht, teken, maak een collage, doe iets met de verhalen die jullie gehoord hebben.

Programma voor jong en oud

Naast die grote kinderen zou er nog één jongetje uit de jongste groepen bij kunnen zijn, een kleuter. Hij gaat het verhaal letterlijk opvatten. Het prentenboek Hemels / Patrick McDonnell is echt geschikt voor dat jongetje. Het poesje benadert de wereld anders dan normaal. Hij krijgt ook andere reacties terug.

Wat is het verband van dit verhaal met de rest van de bijbel? Dat vinden de groteren op hun beurt interessant.
Het verhaal van de rabbi laat de oudere kinderen zien hoe je dicht bij de hemel kan komen. Het verhaal: Naar de hemel : een chassidische legende komt uit: Gouden sleutel / Baukje Offringa.
Zo probeer ik met alle leeftijden rekening te houden.

Kop

De kop heb ik niet zo goed bedacht. In de kerkdienst zien de kinderen de grote mensen een kaars aansteken. Ze zien en voelen de emotie. Daar ga ik eerst over praten en meteen naar hun eigen emoties vragen. Gelukkig zijn er geen dierbaren dicht in de buurt van de kinderen of mezelf overleden. Dat zou het gesprek absoluut anders maken.

Staart

De staart komt beter aan bod. In deze kerk is het niet gebruikelijk dat de kinderen terugkomen in de kerkruimte. Ze maken zo’n 10 minuten van de eredienst mee. De rest van de tijd blijven ze in hun eigen ruimte. Ik vind het erg jammer dat de kinderen niet meer terugkomen in de kerk. Ze bidden niet mee en krijgen ook geen zegen.
Navragen leert me dat de nevendienst eigenlijk nooit afgesloten wordt. Even potloden en pennen neerleggen, jongens en meisjes. Ik stel voor om de kindernevendienst af te sluiten met een gebed.

Praktijk.

We hebben een goede ochtend samen. Ik gebruik het bijbelverhaal uit de Costecaldebijbel. Eén jongen komt zelf met een ander geschikt voorbeeld van een anti-schepping van God: de ark van Noach. Toen maakte God ook kapot wat hij geschapen heeft. Ik vraag: denken jullie nooit: wanneer houden ziekte, oorlog, pesten en andere vervelende dingen nou op? Wil je niet dat het nu al zover is?
Een andere omschrijving voor zo’n zalige periode komt er niet 1-2-3 uit maar met een beetje hulp: de hemel. Bij het woord hemel denken de kinderen aan de kleur wit en aan bloemen. Een jongen heeft in een TV-programma gehoord van een meisje dat zichzelf dood maakte omdat ze zo graag naar de hemel wilde.

Werken aan vrede

Ik leg uit dat Israël een keer een baas had die hard naar vrede zocht met de Palestijnen. Hij was goed op weg maar werd doodgeschoten. Vermoord tijdens zo’n bijeenkomst die jullie nu wel vaker op TV zien: mensen komen bij elkaar voor de vrede en verandering. Tijdens zo’n bijeenkomst werd een lied gezongen. Daarin staat de regel die ik zo mooi vind.

Richt je ogen op de hoop,
niet door het schuttersvizier.
Zing het lied van de liefde,
niet van de oorlog.
Zeg niet eens komt die dag,
breng die dag, dat is geen droom.
En juich voor de vrede
op de pleinen.

Bagage

Wat mooi om te merken dat de kinderen al heel wat bagage hebben. Als inleiding op het verhaal van de rabbi vraag ik wat een rabbi is. Het antwoord dat ik krijg is veel beter dan datgene wat ik bedacht had tijdens mijn voorbereiding. Een rabbi is een leermeester maar dan van de joden, zegt de jongen. Een betere uitleg dan wat ik wilde zeggen: een soort dominee. De oudste kinderen vragen door en vullen aan. Ik ben het niet van plan maar krijg ook geen enkele kans om historische onjuistheden te verkondigen. We houden elkaar scherp.

Verwerking

Met de werkvormen ben ik niet origineel en boor ik niet alle intelligenties aan. De jongens zitten heel de kindernevendienst stil, we doen niks met getallen, kijken, muziek, natuur en samen. Maar na het geven van de vrije opdracht zit mijn buurman maar te dralen en te aarzelen. Je mag ook een woordslinger maken hoor. Of een gedicht. Hij begint met rabbi. Welk woord begint er met een i vraagt hij. Na een paar minuten zegt hij: klaar. Hij heeft een prachtig gedicht gemaakt. Sommigen hebben de hemel getekend met veel bloemen. Weer anderen de kleermaker die achter de rabbi aan sluipt.

Gedicht Rabbi

Meer

Kleurplaat, huilend hoofd, wereldbol in oog
Prentenboek: Dag oude beer / Udo Weigelt.
Hebben jullie aanvullingen op deze kindernevendienst?

Wordt vervolgd

In het nieuwe jaar sluiten we naadloos aan op dit onderwerp. Dan gaan we op zoek naar de koning. Voor Gods koninkrijk. We zingen op de 1e Advent gezang 119 vers 5. Ook de Richterenreeks van september wordt mooi voortgezet.

Basiscursus

Ik probeer de aangereikte leerstof uit de basiscursus kindernevendienst toe te passen. Voor mijn gevoel komt er zo veel meer lijn in de nevendienst. De onderdelen vullen elkaar aan en maken het geheel sterker. Voor mezelf heb ik het gevoel dat ik bij alle onderdelen beter weet waar ik nu mee bezig ben.

Read Full Post »

Toen heb ik jou gedragen : laatste zondag van het kerkelijk jaar 2010

Lerende organisatie
Ook een kerkgemeenschap kan leren. Dit jaar verloopt de herdenking van de overledenen weer zoals we het gewend zijn geraakt. Als een integer ritueel. De plaats van de gedachtenis in de dienst verschuift van na de overdenking naar vóór de overdenking.

Rol voor kinderen
Dat betekent wel dat we de kindernevendienst niet kunnen gebruiken om de kinderen uit te leggen wat er gaat gebeuren. We kunnen ze ook niet instrueren wat ze moeten doen. Dat gebeurt nu vooraf. Twee meisjes werken mee aan de dienst. Zij leggen de stenen op de tafel zodra de naam van de overledene genoemd wordt.

Stenen
De namen worden voorgelezen met pauzes.  De cantorij zingt tussendoor. Voor elke overledene steekt de ouderling van dienst een kaars aan. En er wordt een steen neergelegd door een kind.

Kaarsen
Alle aanwezigen kunnen een kaars aansteken. Geen waxinelichtjes deze keer maar lange dunne kaarsen met het christenmonogram erop. Om de kaarsen zijn ronde druppelvangers geschoven. De meisjes hebben een brandende kaars om het licht door te geven. Er staat een grote bak met zand waarin de kaars gezet kan worden.

De kaarsen worden in een bak met zand gezet.

Ochtendgloren
Toevallig of niet, alle kaarsen zijn bijna even hoog. Het lijkt één horizontale rij van licht. Je kan er een horizon met een streep licht in zien.

Uitleggen
In de kindernevendienst krijgen de kinderen de betekenis van de stenen te horen. Ze kunnen zien dat er Jaweh op staat. Geschreven in die bijzondere letters. Maar natuurlijk horen ze ook waaróm Gods naam op de steen staat.

Verloren schaap
De overdenking komt uit Lucas 15:3-6, het verhaal van het verloren schaap. Mijn collega gebruikt de navertelling over het verhaal van het verloren schaap uit het boek: En dat is zeven. Dit kinderverhaal is echter wel verweven met het beeld van de Legioen, Lucas 8:29-32.

Legioen
Ik ben heel erg benieuwd: Hoe heeft mijn collega dat verhaal met die Legioen verteld? Ik heb er het kwaad van gemaakt, zegt ze. Wat een slimme oplossing! Ieder kind kan zich er iets bij voorstellen.

De herder draagt het schaap op zijn schouders.

Bloemstuk
Tijdens de voorbereidingsvergadering vertelt de predikante al dat een gemeentelid het liturgisch bloemstuk zal verzorgen. Het is prachtig geworden. Je ziet er de herder in met het geredde schaap op de schouder.

Aandachtig vervaardigd
Het is de hele week spannend of de gebruikte amaryllissen op tijd open gaan. De kamer wordt warm gestookt voor het bloemstuk. Ho, nu gaat het weer te hard. Het bloemstuk verhuist weer naar een koelere plek. Eén bloem wil niet uitkomen maar daar wordt een kunstig noodverband omheen gelegd met een bloem die al wel zo ver is.
“Ze is er steeds mee bezig” vertelt de man van deze creatieve vrouw. Alhoewel ik niet zulke creatieve vingers heb, voel ik me op een bepaalde manier verwant. Ook met het voorbereiden van een kindernevendienst ben je steeds bezig.

Gedragen
Het bloemstuk doet me ook nog denken aan het gedicht: Voetstappen in het zand.

Hopelijk weten de nabestaanden zich gedragen.

Read Full Post »

Herdenking overledenen in laatste kerkdienst kerkelijk jaar

Mooi ritueel
In de loop van de jaren bouwen de predikanten een heel mooi ritueel op bij de laatste eredienst van het kerkelijk jaar. Op de zondag vóór Advent, gedenken wij in onze gemeente de overleden gemeenteleden. Aan de familie vragen we of de naam van hun gestorven familielid genoemd mag worden in de dienst. En we nodigen ze ook uit om naar deze herdenkingsdienst te komen. Zo omringt de gemeente de nabestaanden bij de herdenking.
De dienst verloopt in het voorbije jaar niet fijn.

grafstenen / Frank Scherschel juli 1952

Verwachting
We hebben op dat moment geen eigen predikant, dus gaat er een gastpredikant voor. Wij hebben dan die ingetogen diensten van de vorige jaren in ons hoofd.
Ergens gaat het mis. De gastpredikant lijkt niet goed te weten wanneer er wat er gebeurt. Het oplezen van de namen gaat anders. Het komt rommelig over bij mij. Niet als een mooi ingetogen ritueel. Ik vraag eens heel voorzichtig bij een paar andere gemeenteleden hoe zij de dienst ervaren hebben. We voelen hetzelfde.

Afspraken maken
Persoonlijk denk ik dat er voor dit soort diensten een soort protocol gemaakt moet worden door de kerkenraad. Of taakgroep eredienst. Dan ligt de invulling van de dienst in predikantloze tijden niet op het bordje van de nevendienst. En ook niet op het bordje van de dirigent van de kantorij. Dan heeft de ouderling van dienst concreet materiaal in handen bij het contact met de gastpredikant. Er zijn natuurlijk wel mogelijkheden om dit vorm te geven.

Kinderen grote rol
De rol van de kindernevendienst bij de vorige herdenkingsdiensten heb ik eerder beschreven. Nu is er gelukkig weer een eigen predikant.

Materiaal
De Kind op Zondag heeft het thema engelen bij de gedachtenis van de gestorvenen.
In het boek: de kinderen van de binnentuin / Lieke van Duin, staat een verhaal: Leven doorgeven.
Op de kind op zondag website vind je het verhaal De wachtkamer. Dit verhaal komt uit het boek: Harde kern : verhalen bij levensbeschouwelijke thema’s.
Dezelfde website heeft ook een knutselplaat van een engel. Een erg “basic” engel maar dat is misschien wel mooi. Uitknippen op de dikke lijnen en in elkaar schuiven.

Jouw ervaring?
Wie heeft er ook ervaring met een kindernevendienstverwerking voor deze bijzondere zondag?

Boeken
Zie ook boeken over dood en rouwverwerking.

Read Full Post »

Samen gedenken

Gedenkstenen

Sjouwen
En weer loop ik met mijn boodschappentas naar de kerk. Met twéé boodschappentassen deze keer. Om het gewicht te verdelen. Negen stenen moeten vervoerd worden.

Gedenkstenen
De keien hebben een tijdje in ons huis gezworven. Zijn in bad geweest en schoongeschrobd. Op de keukentafel zijn ze voorzien van de doopnamen. In de vensterbank moest de inkt drogen. Daarna nog een keer ter hand genomen. Aan de andere kant moest Jaweh geschreven worden. Eerst met potlood de contouren van de letters, daarna voorzichtig inkleuren. Die vreemde letters overschijven, dat valt nog niet mee.

Voorbereiden
In de tassen zitten ook nog extra waxinelichtjes. Voor het geval dat.
En de voorbereiding van deze kindernevendienst vergt ook nog een aanpassing van het liturgisch centrum. De zogenaamde avondmaalstafels worden van hun plaats bij het orgel gehaald en op het podium gezet. Voorzien van een keurig gestreken tafellaken.
Op grote schalen liggen meer dan 150 waxinelichtjes klaar.
Dat het thema voor deze dienst de tranen van Jozef zijn, lijkt wel bijzaak. Zoveel moet er omheen gebeuren.

Instrueren
Voor een gecombineerde kindernevendienst, alle groepen bij elkaar, zijn er niet veel kinderen. Elke steen wordt door een kind de kerk in gedragen. Om dat netjes te laten verlopen leg ik eerst uit hoe we dat gaan doen. Hoe leg je straks de steen neer? Hoe sta je erbij?
En als alles goed is afgesproken beginnen we pas echt met de kindernevendienst.

Vertellen
De tranen van Jozef maken niet zo veel los. Dat verbaast me. Het onderwerp huilen staat toch niet zo ver van ze af. Zijn ze te veel onder de indruk van deze dienst? De preek duurt deze keer heel erg lang en we hebben tijd over.

Gedenken
Dan haalt de koster ons op en begint het gedenken van de overledenen. Na het voorlezen van de naam plus leeftijd legt een kind de steen neer.
De kinderen doen het goed. Het is fijn dat ze zo een bijdrage kunnen leveren aan dit ritueel.

De steen van het kleine meisje wordt door haar broer op de tafel gelegd.

Read Full Post »