Bijbelverhalen vertellen volgens Godly play : een paar ervaringen van de verteltraining

Dank je wel dat je ons dit laat zien, zegt de trainster als ik klaar ben. En wat laat ik dan zien? Hoe het fout gaat als ik een bijbelverhaal vertel. Hoe goed je daar van kunt leren.

We zijn halverwege de 3-daagse verteltraining. Ik heb mezelf ingeschreven voor het vertellen van de gelijkenis van het zuurdesem. Dat verhaal geeft inzicht in het Koninkrijk van God. Je krijgt één uur om het verhaal en het materiaal samen met je begeleider te bestuderen. Daarna mag je het in de groep vertellen.

De uitleg over het kind en haar spiritualiteit gebeurt in de Godly play stijl.

Improviseren

Ik ben de volgorde van het verhaal totaal vergeten. Wanneer komt wat ook al weer?
Eerst hardop nadenken over dat je een gelijkenis kan zien als een geschenk.
Komt dan al de introductie van de mens die zo bijzonder was dat de mensen hem wel moesten volgen? Of zeg ik dat pas als de verteldoos open is?
Ik maak er een potje van en improviseer de onderdelen aan elkaar.

Leren

Ja het was goed te merken dat ik hard aan het nadenken was, tijdens het vertellen. Ik voelde me bepaald geen sprankelende en ontspannen vertelster op dat moment. Dat was te horen aan mijn manier van vertellen.
Toch raakte de groep geboeid. Toch werd gereageerd wanneer ik daartoe uitnodigde.
Stel je voor dat je dát merkt tijdens een training, als verteller. Hoe waardevol is dat?

Napraten

Wat is het leerzaam om in de groep na te praten: hoe vond je zelf dat het ging? Als ik zeg dat de mij de functie van één stukje materiaal ontgaat, zegt een ander: dat zijn de gemengde maten meel. O, ja. Dan snap ik het.

Ruimtescheppend

En wat kom ik meer en meer onder de indruk van de vertelmethode. Een ruimtescheppende manier van bijbelverhalen vertellen en omgaan met kinderen. Of is het woord respectvol hier beter gekozen?

Een kind speelt verder met het verhaal van de uittocht. Het gebruikte materiaal is geïnspireerd op Godly play.

Liturgische verhalen

Een ander krachtig onderdeel van Godly play vormen de liturgische verhalen. Deze leiden de kerkelijke tradities in voor de kinderen. We oefenen de les over de doop. Omdat de methode niet aan één soort kerk vast zit, kan je daar eigen accenten leggen. Als je geen zout of geurende olie gebruikt bij het dopen, laat je dat weg.

Zelf aan de slag

Verwerken wordt benoemd als: het werk dat je doet of moet doen (na het luisteren naar het bijbelverhaal).
Geen wedstrijd kleuren binnen de lijntjes. Verwerken wordt uiterst serieus genomen. Kinderen kunnen aan de slag met de mooiste materialen: wol, papier, kralen, verf, wasco, enzovoorts.
En als je de volgende keer nog verder wil werken aan het verhaal van vandaag, dan kan dat. En als jij de verwerkingstijd nodig hebt om te bedenken wat je gaat doen, dan schrijf je die ideeën alvast op, voor de volgende keer.

Bijbelverhalen

Tijdens de training leren we niet alleen hoe je de Godly play methode toepast in de praktijk. We hebben natuurlijk heel bijzonder leermateriaal: de bijbelverhalen zelf. We behandelen er 5 per dag.

Persoonlijk geraakt

Ik vraag me af: heb jij je weleens verloren gevoeld? Die vraag hoort bij het verhaal van de Goede Herder. Wat een vraag: wanneer heb ik me in mijn leven eenzaam of onveilig gevoeld. De bijbelverhalen raken mij en mijn medecursisten persoonlijk.

Materiaal

Godly play is een kostbare methode als je het vertelmateriaal wil aanschaffen. Maar er zijn bouwpakketten en je kan zelf ook veel maken.
Dan is het tijd voor een gesprek over namaken, copyright en het merk Godly play voeren. Wat je ook doet: de kinderen moeten sowieso veilig en goed kunnen spelen met het materiaal.

Verteller

En nu ben ik een officiële Godly play verteller/begeleider. Eén van de honderden. Nee, één van de miljoenen, als ik het volgnummer op mijn certificaat mag geloven.

Verschil maken

En dat allemaal omdat Jerome Berryman besloot het verschil te maken toen hij in een kinderziekenhuis kwam. Er werd heel zorgvuldig omgegaan met de lichamelijke ziektes van de kinderen. Maar er was geen aandacht voor het geestelijke leven van deze kinderen in hele bijzondere situaties in hun leven. Berryman ontwikkelde deze methode die bijbelverhalen vertelt en kinderen helpt na te denken over hun levensvragen en ze laat spelen.

Ik vraag me af of jij dat ook belangrijke eigenschappen van een vertelmethode vindt, Andrea.

Meer informatie

• www.godlyplay.nl
• www.godlyplay.uk
• Een bijbelverhaal vertellen aan demente ouderen, geïnspireerd op godly play
• Godly play: laat het bijbelverhaal zichzelf vertellen : een brief aan de kinderen
• Alle blogteksten over het onderwerp Godly play
• Bron foto: collectie Andrea

Read Full Post »

Een bijbelverhaal vertellen aan demente ouderen, geïnspireerd op godly play

Verschilt het nou veel, of je een bijbelverhaal vertelt aan kinderen of aan demente ouderen? Op een ochtend ga ik het gewoon doen. Proberen. In een huiskamer van een groot verzorgingstehuis.

Ik heb nog nooit meegemaakt dat een aantal kinderen meteen in slaap valt als ik begin te vertellen. Daar lijkt het er bij deze ouderen wel op. Aan de andere kant zal je een kind niet snel horen zeggen: en toch ben ik mijn ouders dankbaar dat ze me zo hebben opgevoed, zo met de kerk en bijbel.

De tafel is aan de kant geschoven, de kring opnieuw gevormd zodat iedereen de woestijn goed kan zien

Aanleiding

Een gemeentelid ziet mij het exodusverhaal vertellen tijdens een gezinsviering. De vertelmanier is geïnspireerd op de godly play methode. Slaat het ook aan bij ouderen? Bij demente ouderen? Wil ik het een keer aan haar groep vertellen?

Godly play vaker ingezet

Ik ben niets meer of minder dan een amateur die toevallig wel heel erg mooi vrijwilligerswerk mag doen: bijbelverhalen ontdekken met kinderen.
Zo begin ik ook aan dit avontuur. Omgaan met mensen met Alzheimer ken ik zelf alleen vanuit mijn privésituatie. Maar ik weet dat de godly play methode ook toegepast wordt bij bijzondere mensen met uitdagingen, zoals bij dementerenden. Het exodusverhaal reist al een tijdje met me mee. En ik hoop ook op begeleiding van die Ene. Ik ga me voorbereiden en het gewoon proberen.

Voorbereiden

Er is wel materiaal te vinden over ervaringen die al zijn opgedaan. Jean Jacques Suurmonds boek: Meer geluk dan grijsheid, is te lezen als e-book en ik lees nog meer over die nare ziekte Alzheimer.

Onbekend terrein

De mensen merken wel wat er gaat gebeuren, zegt de welzijnsmedewerkster met wie ik contact heb. Een prima opmerking om mij minder zenuwachtig te maken want ik vind het best spannend.

Verhaal centraal

Op een regenachtige maandagmorgen is het zover. Ik geef alle bewoners een hand. Er zijn er 5. Een pastorale medewerker die net op bezoek is bij een van de bewoners blijft er bij. Hij wil wel eens weten wat ik ga doen. Tijdens het koffiedrinken kan ik een beetje wennen aan de mensen en hoe ze reageren.

Ik wil graag dat ze de woestijn goed kunnen zien. De tafel wordt opzij geschoven. De mensen zitten in een kring. Ikzelf ga op een krukje zitten met de bak met zand voor me.

Vertellen

Tijdens het vertellen probeer ik oogcontact te houden met de aanwezigen. Voor zover dat mogelijk is. Bij één persoon meen ik te merken dat de aandacht verslapt als ik mijn handen niet gebruik. Ze volgt me wel als ik de poppetjes in het zand verzet. Ik kan bijna niets van de gezichten aflezen. Dat contact is zeker anders dan wanneer je met kinderen werkt. Men is wel stil.

Napraten

Dan ga ik proberen met ze te praten over het verhaal. Eén aanwezige vindt het wel aardig dat ik het verhaal vertel maar ze kent het al lang. Zij moest immers elke zondag naar de kerk en ook thuis werd altijd bijbel gelezen. Maar een echt gesprek is niet mogelijk; elke keer wordt met precies dezelfde zinnen gereageerd. Waarop ik ook reageer alsof het zojuist vertelde nieuw voor mij is.

Mijn ouders waren heel streng. Mijn vriendinnen mochten op zondagmiddag naar het strand maar ik moest mee naar de kerk. Nou, dat vond ik niet altijd zo leuk hoor. Dat mag je gerust weten.

Kracht

En dan, als ze weer op precies dezelfde manier reageert, voegt ze iets nieuws toe aan de zinnen. Toch ben ik blij dat mijn ouders me zo opgevoed hebben want het geeft je kracht he?
Wauw! Herkennen de anderen dat?

Als je het moeilijk hebt kan je bidden, zegt een andere bewoonster. Meer zal ze niet zeggen.

Wat bijzonder dat deze ouderen zo de kracht in hun leven herkennen en benoemen. Ik probeer nog verder te praten maar dat lukt niet meer. Tijd om te stoppen.

Onrustige omgeving

In de tijd dat ik er ben, is het best onrustig in de huiskamer. Er komen allerlei mensen binnen, er wordt getelefoneerd en van één bewoner wordt ondertussen bloed afgenomen. Ik probeer stoïcijns door te gaan. Zou er anders nog meer gereageerd zijn?

Tasten

En wat is het zoeken. Naar woorden. Naar contact. Ik vul mijn rol in door vragen te stellen en te reageren op eventuele reacties. Met samenvatten of een wedervraag stellen.

Dus u zegt: mijn ouders leven niet meer maar wat blijft zijn de bijbelverhalen. Mag ik het zo zeggen?

Spelen

Als ik vertel hoe graag de kinderen met het zand wilden spelen en de ouderen vraag of ze dat ook willen, word ik echt vreemd aangekeken. Nou ja, het was te proberen. De matzes laat ik achter voor de broodmaaltijd. Die leveren geen herkenning op.

Opruimen

En dan gaat het zand weer in de emmers. Mijn geknoei wordt opgeruimd en de tafel komt weer op zijn plaats. Ik geef iedereen weer een hand. Zou het tot een volgende keer zijn?

Bijzonder

De welzijnsmedewerkster vindt een hele bijzondere ochtend zo. Zij is onder de indruk en gaat haar collega’s vertellen wat er gebeurd is.
De pastorale medewerker die op bezoek is, is ook enthousiast. Ik mail de geestelijk verzorger van de instelling en stuur hem na afloop een verslagje. Hij wil er graag een keer over doorpraten.

Geen groepsgesprek gewend

De mensen zijn het niet gewend om op deze manier in een groep te praten, krijg ik als feedback. Zou een andere verwerkingsvorm geschikter zijn? Welke? Toch vind ik de resultaten heel bijzonder.

Wordt vervolgd?

Wij houden het zand nog maar even bij ons. Wie weet mag ik doorgaan met vertellen, Andrea.

Meer informatie

• Discovery to recovery: Godly Play for Alzheimer’s patients
• Deel 2 van het artikel bevat ook een omschrijving hoe je deze vertelmanier kan introduceren, hoe je dementerenden in de gemeente kan bereiken met Godly play, welke verhalen het meest geschikt zijn om te gebruiken. Het exodusverhaal is er één van. Het idee van de naamkaartjes is ook een goed idee. Zeker als je als vreemde voor het eerst in de huiskamer komt.
• Ik heb diverse boeken geleend uit de bibliotheek, waaronder: Had ik het maar geweten: praktisch basisboek over de omgang met dementie voor familie en zorgverleners.

De foto is gemaakt door de welzijnsmedewerkster, ik heb toestemming deze te gebruiken op dit weblog.

Read Full Post »

Samen met christelijke recreatiewerkers ontdekken hoe je bijbelverhalen kunt vertellen

Wij vinden het leuk om wat handvatten te krijgen over de verschillende manieren waarop je bijbelverhalen kunt uitspelen. De vraag komt van teamleden van de Boshut Zoutelande. Daar vindt in de zomervakantie christelijk recreatiewerk plaats namens een aantal Walcherse PKN-gemeenten.

Vertellers

De vraag wordt gesteld aan iemand die zijn sporen verdiend heeft in het clubwerk en kampwerk. Tegenwoordig is hij actief als jeugdcoördinator en musicalregisseur.
En aan mij. We hoeven geen van beiden lang na te denken. Gaat het lukken om een gedeelte van het trainingsweekend voor de teamleden zinvol in te vullen? Het moet ook nog een vorm van teambuilding zijn. We krijgen maximaal 2,5 uur, inclusief 2 pauzes. We maken een opzet waarvan we hopen dat die aan de verwachtingen voldoet. We nemen nog een extra toneelspeelster mee en komen met zijn drieën.

Het doe-maar-mee-verhaal wordt uitgelegd

Inhoud programma

• Godly play
• doe-maar-mee-verhaal (Bob Hartman)
• pauze
• musical
• toneelspelen met de kinderen
• waar zie jij mogelijkheden?

1. Godly play

De jongeren blijven graag buiten, kan dat wat jullie betreft? Bij de voorbereiding hebben we net bedacht dat onze workshop het beste binnen kan plaatsvinden. Buiten kan je weleens afgeleid worden. Bijvoorbeeld door luidruchtige eenden.

Wat valt op

Vooruit we proberen het gewoon buiten. Na een handdruk en de vraag of ze klaar zijn voor het verhaal, begin ik. Van te voren leg ik niks uit over de achtergronden van godly play. Ik vraag alleen of ze opmerkzaam willen zijn: wat valt je op? Ik vertel het verhaal van de uittocht uit Egypte.

Participeren

Wat vinden jullie hiervan? Wat fijn dat er meteen serieus en openhartig gereageerd wordt. En dat blijft de hele middag zo, de jongeren doen goed mee. Daardoor maken zij de middag tot een succes.

Wisselende reacties

De reacties zijn wisselend. De een wordt helemaal het verhaal ingezogen. De ander is hoogst verbaasd te merken dat je de kinderen niet aankijkt, je geen gekke stemmetjes gebruikt maar rustig vertelt, ook nog eens met pauzes tussen sommige zinnen.
Deze manier is zo anders dan anders. Men kan zich ook voorstellen dat deze prikkel-arme vertelmanier voor sommige kinderen heel erg geschikt is.

Prikkelarm

Een van de aanwezigen vertelt haar over ervaring met een druk kind. Hij is ook een keer bij een godly playvertelling. Het kind is helemaal geboeid door het verhaal en dan absoluut niet druk.

2. Doe-maar-mee-verhaal

Elke keer als de naam Zacheüs wordt voorgelezen fluister bij je buurman in het oor: hij vraagt te veel en houdt dat voor zichzelf. En elke keer als er in het verhaal gejuicht wordt, steek je je armen omhoog.
Dat is een vrolijke bedoening als je zo meedoet in een verhaal. Het blijft nog wel overzichtelijk want iedereen blijft op zijn plaats zitten.
Als luisteraar ben je wel gespitst op de signaalwoorden. Je let wat minder op de rest van het verhaal. Is deze vertelmanier het meest geschikt voor de overbekende verhalen die zo toch aantrekkelijk worden? En minder geschikt voor de verhalen die je als het ware moet proeven, waarover je moet nadenken bij jezelf?

Meedoen

De teamleden gaan nu zelf aan de slag. Ze krijgen kopieën uit de Vertelbijbel van Bob Hartman. En zonder dat zij de vertelsuggesties van Hartman kennen, kiezen ze allemaal de aanpak die Bob voorstelt. En zo roepen we met elkaar : komt voor elkaar, meneer. Ik geniet van deze goede vertellers. Voor de pauze hebben we al 5 bijbelverhalen gehoord.

Attribuut dat je kan gebruiken om het verhaal van de onrechtvaardige rechter uit te spelen

3. Musical

Eén van de aanwezigen kent het concept van de Vliegende Speeldoos. Ze is er net zo enthousiast over als wij. We hebben helaas geen musicalscenario met deze ingrediënten:

• stuk tekst met humor en geloof,
• solo rol voor een paar kinderen,
• lied zingen voor alle kinderen,
• knutselen van de kostuums of attributen.

Improviseren

Daarom lees ik het verhaal van de weduwe van Sarefat voor. Ondertussen wordt het verhaal als pantomime uitgespeeld. Na een teken wordt het nummer gestart: Er is genoeg. Wij hebben de CD van de samenleesbijbel meegenomen. Het duurt best lang eer ik in de gaten krijg dat we naar het verkeerde nummer aan het luisteren zijn. Eén van de teamleden reageert ad rem: het blijft mensenwerk. En je moet natuurlijk zorgvuldig zijn in je voorbereidingen. Dit is een verkeerd voorbeeld.
Van de weersomstuit vertel ik het verhaal van de missende index op die CD maar half. Er is geen index waar je ziet bij welk bijbelgedeelte welk lied hoort. Dat overzicht heeft de uitgever van de samenleesbijbel later op haar website gepubliceerd.

Leren

Vanaf dit punt krijg ik het steeds sterker het gevoel dat ik wil leren van de teamleden. Want wat hebben zij al veel ervaring.

Als je met zijn allen in een kring loopt, kan je de muren van de stad Jericho verbeelden.

4. Toneelspelen met de kinderen

Als voorbeeld werken spelen we het verhaal van de onrechtvaardige rechter uit. Wat krachtig om die herhaling te zien.
Bij deze manier vertel je het verhaal 2 keer. Eerst om het geheel te horen. Daarna rollen verdelen. En nog een keer opdat de kinderen op hun eigen rol kunnen letten. Dan ga je spelen.
Als de teamleden zelf aan de slag mogen gaan, duiken ze weer enthousiast op de verhalen. Ik krijg een flesje bier in mijn handen gedrukt en zit links en recht tussen de ballonnen. Ik voel ik me dan een echte feestganger en uitgenodigd op het grote feest. Ze maken er echt wat van.

Klaar

De 2,5 uur zijn voorbij. De 2e pauze schiet er bij in. En echt napraten doen we ook niet meer over deze toneelvorm. Een uurtje vrije tijd lokt. Maar de kinderwerkers geven aan dat het een zinvolle middag geweest is.

Doorgeef kado

Als dank voor onze medewerking mag ik een kado aannemen. Om het direct daarna door te geven aan een van de teamleden. Want wij hebben geen kado voor onszelf gevraagd maar om een investering voor de teamleden: een samenleesbijbel. Ik heb alle vertrouwen in deze jonge mensen die kinderen willen vermaken én bijbelverhalen willen vertellen, Andrea.

Is dit alles?

Is dit nou alles wat er te vertellen is over bijbelverhalen? Nee, we hebben het nog niet gehad over prentenboeken en audio visuele middelen en computers en spiegelverhalen en …

Meer informatie

Bron foto: eigen collectie Andrea
Naar Boshut Zoutelande
Meer lezen over godly play.
Meer lezen over het doe-maar-mee-verhaal.
Meer lezen over de Vliegende Speeldoos.
Meer lezen over toneelspelen.
Wij gebruikten de Vertelbijbel / Bob Hartman.

Read Full Post »

Ben je bij voorbaat ongeschikt voor kindernevendienstleiding als je niet goed kan vertellen en knutselen?

Kindernevendienst is niks voor mij hoor, verzucht de jonge moeder. Ik kan niet spannend uit mijn hoofd vertellen en ik ben niet goed in knutselen.

Ik schrik. Deze vrouw vindt zichzelf bij voorbaat al ongeschikt!

Draait een kindernevendienst alleen om spannend vertellen en knutselen?
Is dat het beeld dat men heeft van de kindernevendienst?

Ben je pas geschikt als kindernevendienstleiding als je spannend, uit het hoofd kan vertellen?

Foutloos voorlezen?

Is jou iets bijzonders opgevallen tijdens de kindernevendienst, vraag ik een hele tijd geleden aan mijn kind.
Nee, hoezo, was er dan iets, reageert het kind.
Zeker maar je hebt het dus niet gemerkt.
De leidster van die dag kan nu eenmaal niet zo goed voorlezen. Mijn kind heeft niks in de gaten. Ikzelf merk het wel, een beetje gestotter en wat haperingen. Kennelijk valt het voor mijn kind onder de categorie: waar heb je het over?

Altijd spannend?

Niet elk verhaal kan worden voorgelezen als een spannend verhaal. Denk maar eens aan de zaligsprekingen of de vruchten van de geest.

Sommige kinderen leven zich heel erg in in een verhaal. Het kan ook te spannend zijn. Ik merkte dat weleens. Vind je het te eng worden? Als het kind knikt, ga ik veel neutraler vertellen. Is dat beter zo?

Spannend uit het hoofd vertellen? Het lijkt mij een pré maar absoluut geen keiharde functie-eis.

Knutselen

En draait het in de nevendienst om knutselen? Ik hoop van niet. Dan schakel je bij voorbaat alle andere verwerkingsvormen uit. Je zal als kind niks met knutselen hebben, dat is dan 8 jaar flink balen.

Welkom voor het kind

Misschien is deze jonge moeder wel een kei in sfeer maken. Heeft ze oog voor alle kinderen, voelen de kinderen zich gekend en geaccepteerd. Ook die ene jongen, het kind dat druk is en alle aandacht naar zich toetrekt.

Uitnodigen tot nadenken

Wat als de vrouw ontwapenend is, bij het praten met de kinderen? Ze vertelt bijvoorbeeld over de betekenis van het bijbelverhaal in haar eigen, persoonlijke leven. Bij haar durven de kinderen zichzelf te laten zien, hardop na te denken.

Voorbeeldrol

Kan het zijn dat ze een zeer geschikte leidster is door de manier waarop ze leeft? Milieubewust, diaconaal, met een open hart, open huis. Zo is ze een goed voorbeeld voor de kinderen door de keuzes die ze maakt in het leven van alle dag. Stel je voor je ontdekt als kind de inspiratiebron van deze vrouw: de bijbel.

Wat maakt iemand geschikt als kindernevendienstleiding?

Wat vind jij?

Ook als je niet spannend uit je hoofd kan vertellen, ook als je niet zo goed bent in knutselen, kan je wat mij betreft een goede kindernevendienstleidster of kindernevendienstleider zijn.

Of is kindernevendienst geven voorbehouden aan vrouwen en zijn mannen wel bij voorbaat ongeschikt?

Wat vind jij? Andrea.

Bron afbeelding:

Fotograaf: Lance Cpl. Christopher Johns, 17 juli 2013, Naam foto: File:‘Have book, will travel’, reading program shows children summer is no bummer 130716-M-OB827-014.jpg, gevonden op website: commons.wikimedia.org, geraadpleegd 20 maart 2016, copyricht: public domain.

Meer lezen

• Hij is maar gestopt met kindernevendienst geven.
• Kindernevendienst krijgen van iemand die het niet wil geven.

Read Full Post »

Je mag delen van jouw talenten : RondomHetKind conferentie 2016

Het is 13 februari 2016. Wat een luxe, pas om 7 uur word ik thuis opgehaald. De routeplanner zegt zelfs dat we op tijd zullen zijn voor de opening van RondomHetKind. Anders had ik al in de trein moeten zitten en was ik halverwege de 1e workshopronde pas aangekomen.
Dan had ik bijvoorbeeld niet meegemaakt hoe snel en efficiënt het aanmelden gaat. Men weet bij de Pijler sowieso wel hoe ze een grote groep mensen snel kunnen voorzien van brood en drinken.

Onderweg

De natuur verrast ons met een prachtige zonsopkomst over een berijpt voorjaarslandschap. Mijn reisgenote zit ook in het jeugdwerk. We hebben genoeg gespreksstof. Als we Het Nieuwe Land ingaan, rijden we ineens in de wolken. Het congrescentrum is goed te vinden. We gaan niet bij elkaar klitten. Als je alleen bent heb je makkelijker contact met anderen.

Bob Hartman spreekt tijdens RondomHetKind 2016

900 mensen

De zaal is goed gevuld. Wauw. Allemaal mensen met een hart voor kinderen. Al in de aanloop naar deze dag valt het me op dat mijn tweets niet door de organisatie geretweet worden. Toch wordt gevraagd of we willen twitteren en facebooken.

Bob Hartman

Als je camera mij tenminste houdt, grapt Bob Hartman. Ik vraag of ik zijn foto mag twitteren. Ik ga naar zijn workshop voor de kerkdienst voor alle leeftijden om het nog een keer te horen. En weer ben ik ontroerd door de aanpak van het verhaal van het delen van het brood, het delen van jouw talenten die je gekregen hebt. Als ik meneer Hartman later in de pauze tegenkom, kan ik hem dat persoonlijk vertellen. Ik ben ook benieuwd of hij godly play kent en wat hij daarvan vindt. Sta ik zo maar te praten met Bob Hartman.

Jeugdwerkidee

Bij de stand van jeugdwerkbureau Lava wordt me verteld dat jeugdwerkidee.nl niet meer terugkeert. Voortaan vind je op Facebook elke week een nieuw idee.

Ontmoeting

En, welke workshop heb jij gevolgd? Ik vraag het aan de vrouw die ook aan het eten is. Jammer dat ik geen cameravrouw ben. Haar enthousiast verslag was helemaal geschikt voor opname en uitzenden.

Geloofsgesprek

Corjan Matsinger heb ik deze zomer al gehoord. Daar ga ik nu niet naar toe. Hij heeft wel een nieuw product: geloofsgesprekabonnement.

Voorwerpen

Matthijs Vlaardingerbroek weet de zaal goed te boeien. Kan je willekeurige voorwerpen in je huis gebruiken om een bijbelverhaal te vertellen? Hij krijgt het elke keer voor elkaar. Door voorwerpen te gebruiken, kinderen te verrassen met goocheltrucs, onthouden ze de boodschap beter. En je hebt een aangename tijd samen. Je kan een abonnement nemen op zijn vernieuwde website: creatiefkinderwerk.nl.

Groeiende gemeenschap

Eigenlijk zit mijn hoofd al helemaal vol als ik naar de laatste workshop ga: De lerende en groeiende gemeenschap door Leantine Dekker. Over samen gemeente zijn met alle generaties. We hebben het verlangen wel maar doen we er iets mee? Samen eten wordt toch vaak genoemd als verbindende activiteit.

Ontmoeting

Die diensten van jou zijn geen succes he? Krijgt een jeugdouderling te horen. Ze organiseert jeugddiensten en is op zoek naar een tijdstip dat werkt. Hopelijk ervaart de jeugdouderling toch dat de hele gemeente haar initiatieven draagt.

Leeftijd

We voeren in ons groepje een interessant gesprek. Is een kind van 4 al klaar voor het verhaal van de kruisiging? De meningen verschillen.

Pasen uitspelen

Ik spreek ook nog een enthousiaste oudste die met Pasen de hele gemeente het verhaal van de opstanding wil laten uitspelen. Als Bob Hartman het met Kerst met zijn gemeente kan, waarom kan zij het niet met Pasen met haar gemeente?

Ontmoeting

Het lukt ook nog om Nelleke Plomp van JOP kort te spreken. We hebben wel vaker contact, het is fijn om elkaar in het echt te zien.

Vrijdag

RondomHetKind is een tweedaags congres. Vrijdags vertelt Joost Schelling over preekbingo en er is een workshop: een handje vol kinderen in de kindernevendienst door Caroline Roos.

Wat een indrukken doe ik vandaag op. We hebben het licht zien worden en terugrijdend naar Zeeland zien we het weer donker worden.

Doorvertellen

Kan informatie verzamelen en doorgeven een van mijn talenten zijn? Ik zet als middel dit weblog in.
Wat vertellen die 900 andere deelnemers als ze weer thuis zijn? Wat vertellen ze op school of in de kerk?

Eenmaal thuis vertel ik ook over een hoogspanningsmast vol met ooievaarsnesten. Wat een onmogelijke plek om een ooievaarsgezin te stichten. Maar het gebeurt. Laten de bijdragen van dit congres zich net zo vermenigvuldigen, Andrea.

Naar de website van RondomHetKind
Bron foto: eigen collectie.

Read Full Post »

Hoe bereid je je voor op het vertellen van een bijbelverhaal? Tips van W.G. van der Hulst

Dat de zaterdag de drukste bezoekdag van dit weblog over kindernevendienst is, is een feit. Ook in de vroege uren van de zondag worden nog bezoekcijfers geteld.

Weinig voorbereidingstijd

Het hoeft helemaal niet te betekenen dat collega’s in den lande dan pas beginnen met het voorbereiden van de zondagse nevendienst. Veel onderwijzers zetten hun talenten ook in voor de kerkgemeenschap door kindernevendienst te geven. Ik hoor vaak genoeg dat leerkrachten weinig voorbereidingstijd nodig hebben.

Supersnel voorbereiden

Komt het voor dat het voorbereiden van de kindernevendienst bestaat uit even een kleurplaatje kopiëren? Het verhaal staat in de methode of haalt men van internet. Dat is een kwestie van voorlezen. Klaar is Kees.

W.G. van der Hulst

In de Kind en Zondag van 1933 staat een gedeelte van een cursus verhalen vertellen. De lesstof is geschreven door niemand minder dan W.G. van der Hulst. Vroeger was hij een zeer bekende christelijke kinderboekenschrijver.

Investeer tijd

De meesterverteller houdt een pleidooi voor een grondige voorbereiding van het vertellen. Hij keurt het af als de tijd tussen voorbereiden en vertellen zo kort mogelijk wordt gehouden. Dit gebeurt dan met het argument: dan weet ik me het verhaal nog goed te herinneren, dan ligt het nog vers in mijn geheugen. Volgens de schrijver is dat absoluut verkeerd.

Hoe moet het dan wel?

Lees het zelf.

Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Of open het bestand W.G. van der Hulst over voorbereiden vertellen (pdf-bestand). Het uitgewerkte voorbeeld is het verhaal van de weduwe van Sarefat.

80 jaar oude les

Ik vind het prachtig om te merken dat een 80 jaar oude cursus nog steeds actueel is. Als je zelf komt tot een diepe doorgronding van de bijbeltekst, kan je dat doorgeven aan de kinderen, Andrea. Van der Hulst schetst een manier om dit te bereiken.

Meer informatie over bijbelverhalen vertellen.

Bron artikel: Kind en Zondag 1933 is in te zien bij ZB.

• Het tijdschrift heet nu Kind op Zondag
• Blogteksten over het vertellen van bijbelverhalen.
• Meer informatie over W.G. van der Hulst

Webinar

Op 10 februari 2021 kan je een gratis webinar volgen bij uitgeverij Kwintessens. Erik Idema leert meer over het karakter en de betekenis van Bijbelverhalen. Hij geeft ook concrete tips voor het vertellen van de verhalen. Naar de webinar Bijbelverhalen vertellen.

Read Full Post »

Godly play: laat het bijbelverhaal zichzelf vertellen

Beste kinderen,
Er bestaat een nieuwe manier om bijbelverhalen aan jullie te vertellen. Het heeft een Engelse naam: godly play.

Klaar voor een verhaal?

Samen met nog een kindernevendienstleidster ben ik naar de Hoeksteenkerk, in Middelburg geweest. Een mevrouw deed voor hoe je een bijbelverhaal kunt vertellen.
Eerst word je welkom geheten. Je doet je schoenen uit en je krijgt de vraag: ben je klaar voor een verhaal? Dan mag je op de grond in een kring gaan zitten.

Enkele voorwerpen uit de liturgische kast

Rust en voorwerpen

De juf vertelt het bijbelverhaal met behulp van voorwerpen. Je zal merken dat de sfeer heel rustig is. De juf vindt dat het verhaal eigenlijk een geschenk voor jou is. Ze vertelt het op zo’n manier, dat er iets in jou gebeurt. Dat het bijbelverhaal jou bijblijft.

Verwonderingsgesprek

Na het verhaal worden vragen gesteld en kan je erover praten. Dat heet het verwonderingsgesprek. Je mag in je hoofd het antwoord bedenken en/of hardop zeggen. De juf zal niet zeggen of jouw reactie goed of fout is. Ze zegt ook niet wat het bijbelverhaal betekent. Dat mag je helemaal zelf ontdekken.

Weerklinken

En weet je, omdat je er nu zelf over nadenkt, hoopt men dat je het bijbelverhaal goed gaat kennen. Dat het verhaal in jou dóórklinkt. Hopelijk kom jij niet op een punt in jouw leven waarop je zegt: dat geloof, die bijbel, ik wil er niks meer mee te maken hebben.

Verwerking

Tenslotte mag je iets moois gaan maken. En je mag kiezen uit heel veel manieren. Kleien, met hout of stof werken en er is ook mooi papier, verf, stiften, krijtje, van alles. Je krijgt er ruim de tijd voor.

Zelf ontdekken

Weet je waarom ik nou zo moest nadenken nadat ik de mevrouw gehoord had? Het is zo verschillend van hoe wij het nu doen.
Eigenlijk bedenken anderen (de leiding) wat jíj kan leren. Maar godly play laat je zelf ontdekken wat je leert.

Anders

Ik denk niet dat wat wij nu doen helemaal verkeerd is. Soms hebben wij hele mooie gesprekken samen. Of jullie maken een prachtige verwerking. Dan merk ik wel dat het bijbelverhaal landt.

Vertrouwen

Maar de godly play manier is echt anders. Laat het verhaal zichzelf vertellen, zegt de mevrouw. Wacht maar af wat de reactie van de kinderen is. Heb vertrouwen in het verhaal en de kinderen.
Dat laatste heb ik natuurlijk al lang. Misschien moet ik het wel afleren om van te voren zo veel voor jullie uit te werken, in plaats van het jullie zelf te laten ontdekken. Wat denk je?

Investeren

Als wij ook op deze manier gaan vertellen, moet de leiding eerst op cursus. En we moeten het vertelmateriaal kopen, zelf maken of lenen.

Geleerd

We hebben trouwens best veel geleerd de laatste weken. We zijn ook naar een andere avond over kinderen in de kerk geweest. En we hebben de kinderboekenschrijver Karel Eykman in het echt gezien. Hij deed ook voor hoe je bijbelverhalen kunt vertellen. Jammergenoeg ben ik een boek kwijt dat hij geschreven heeft. Anders had ik gevraagd of hij zijn handtekening erin wilde zetten.

Verandering

We kijken uit naar de volgende kindernevendienst. Één ding hebben we al veranderd. We hebben de tafels en stoelen anders gezet. We zitten weer net als vroeger in de Ichthuskerk in een echte kring.

Graag tot de volgende keer. Dan kunnen we ook laten zien wat een dominee doet als ze met pensioen is. Wij hebben namelijk een (e-mail-)bericht voor jullie gehad!
vriendelijke groeten, Andrea.

Meer informatie

• www.godlyplay.nl
• Verslag van godly play in de praktijk.
• Evi Soeters schreef een scriptie over godly play: is godly play een hype?. Ze benoemt vragen die ikzelf ook heb.
• Een paar weken later is er ruimte voor een experiment waarbij we de woorden van de godly play aanpak gebruiken bij het verhaal: de verzoeking in de woestijn.
• Meer blogteksten over godly play op dit weblog.

Read Full Post »

Zo kan het ook: bijbelverhalen vertellen met een kamishibai

Zal ik eens een stukje schrijven over een onderwerp waar ik zelf geen ervaring mee heb? De vertelkast of kamishibai. Deze kan ingezet worden voor het doel waar ik warm voor loop: (kleine) kinderen vertellen uit de bijbel.

De kamishibai is ook te gebruiken voor het vertellen van bijbelverhalen

Verteltheater

Wat weet ik wel. Een kamishibai is een soort minitheatertje met klapdeurtjes die open kunnen. Dan zie je grote platen waarover verteld wordt. De verteller speelt een bescheiden rol. De platen trekken de aandacht. Je kunt, moet wel heel goed de interactie met het jonge publiek aan gaan. Het vergt oefenen om de platen goed te kunnen verwisselen. Sowieso moet je de vertelling oefenen.

Japan

De vertelmethode komt uit Japan waar een verteller het mini-theater per fiets vervoert. Het schijnt zo te zijn dat als je snoep koopt je vooraan mag zitten en als de ontknoping nadert, stopt de verteller. Volgende week vertelt hij verder.

School

Bij de bibliotheek waar ik werk, kan je als school ook een kamibashi huren. Met boeken zoals: Kikker is bang / Max Velthuijs en Mama kwijt / Chris Haughton.

Bijbelverhalen

Er zijn ook bijbelverhalen die je op deze manier kunt vertellen. Bij de schatkoffer vind je meer informatie.
Zo heeft Marieke ten Berge heeft platen gemaakt waarbij je het paasverhaal kan vertellen. En ook een verhaal zoals de ark van Noach, kan je met de kamishibai vertellen.
Voor kinderen van 2-8 jaar. Is het iets voor jou? Andrea.

Meer informatie

Bron foto: eu.wikipedia.org/wiki/Kamishibai
De schatkoffer.

Read Full Post »

Dat klopt niet, in de bijbel staat het anders

Hij slaat iets over, zegt de 8-jarige jongen. Dat heeft hij goed gemerkt. Ik lees zijn lievelingsverhaal voor uit de vertelbijbel van Bob Hartman: de ark van Noach.

In deze vertelling wast het water nadrukkelijk. En het wast schoon. Maar Hartman laat de raaf weg uit dit verhaal. En de duif komt niet 2 x teruggevlogen. De jongen vindt het maar zozo.

Vertelbijbel Bob Hartman, met verhalen die niet kloppen volgens een 8 jarige luisteraar

Enthousiast

Eerder heb ik verteld hoe het was bij de conferentie rondom het Kind. Dat ik enthousiast ben geraakt over de manier waarom Bob Hartman verhalen dicht bij kinderen en grote mensen brengt.

Geboeid

Toch zie ik de jongen even later in diezelfde kinderbijbel bladeren. Ik ga erbij zitten. Thuis zijn zij bij de Koningen van Israël. Ze lezen over koning Achab. Dat verhaal gaat de jongen opzoeken. Hij bladert van achter naar voren.

Andere titel

Hij merkt dat niet alle bijbelverhalen in het boek staan. Een verdrietige geschiedenis leest hij hardop. In de bijbel staat: de Hof van Eden, zegt de jongen.
Aan de toon van zijn stem hoor ik dat hij het niet goed vindt. Ik vraag of het bijbelverhaal van Adam en Eva geen verdrietig verhaal is. Ja, dat klopt wel.
Nou, door het verhaal zo te noemen wil de schrijver van de kinderbijbel juist daar de nadruk op leggen.

Opdat wij onthouden

Ik vertel verder. Dat Hartman graag wil dat kinderen een bijbelverhaal onthouden. En dat hij ze daarom een bijzondere manier vertelt. Expres dus.
Ik doe voor hoe wij brood moesten eten. En ik heb dat al vaak doorverteld. [Hoop er nog een blogtekst aan te wijden] Verhalen verder vertellen is precies wat we moeten doen met het goede nieuws uit de bijbel.

Paasverhaal Wildsmith

Wat zou deze kritische jongeman vinden van het paasverhaal / Wildsmith?
In 1e instantie vindt hij de tekentechniek niet mooi. Ook duurt het wel even eer hij in de gaten heeft wat je op elke bladzijde terugvindt (de ezel). De plaat van Jezus voor Pilatus boeit hem. Hij wil meer uitleg. Wat is nou precies de rol van Pilatus’ in het geheel?

Minder eng

Wat is dat nou weer. Bij de plaat waar Jezus aan het kruis hangt, zie je fel gekleurde wezens in de lucht. Hij bedenkt zelf dat dat best engelen zouden kunnen zijn. Maar dat hoort toch helemaal niet?
Ik vraag hem hoe de kruisiging bij hem overkomt nu er van die mooi gekleurde wezens zijn. Maken die de plaat enger of een beetje minder eng. Dat laatste. Wat er gebeurd is, blijft erg. Misschien is het nu toch een beetje makkelijker om naar de plaat te kijken, suggereer ik. Ik krijg de indruk dat hij daar mee instemt.

Leeg graf

En dan is er één plaat waar je Jezus niet ziet. Hij heeft nog niet precies in de gaten hoe dat komt. Na Pasen is dat wel anders vermoed ik.

Samen bespreken

Wat een voorrecht om zo met een jong mens te praten over het vertellen van bijbelverhalen, om samen te kijken naar afbeeldingen.
Hij wéét waar de verhalenverteller afwijkt. Hij ziet waar de kunstenaar accenten legt. Als ik voorzichtig vertel waarom ik denk dat het zo gebeurt heeft hij er wel begrip voor. Maar mijn enthousiasme deelt hij niet, Andrea.

Heb jij ook opmerkzame kinderen in jouw groep?
Hoe neem jij dat mee in de aanpak van een bijbelvertelling?

Meer informatie

• Conferentie Rondom Het Kind
• Boek Vertelbijbel / Bob Hartman vind het boek in een bibliotheek
• Prentenboek Het paasverhaal / Wildsmith vind het boek in een bibliotheek, of bekijk dit weblog over het boek

Read Full Post »

Spiegelverhalen

Meer te weten komen van spiegelverhalen? Die kans laat ik niet graag liggen. Richard en Editha Priem geven een workshop sleutelverhalen tijdens de conferentie Rondom Het Kind. Dit zijn de punten die ik over het spiegelverhaal genoteerd heb.

Kenmerken spiegelverhaal

• speelt zich af in dagelijks leven
• is een gelijkenis
• vertelt bijbelverhaal

Je kunt de bijbel leren begrijpen met spiegelverhalen

Doel sleutelverhaal

Kinderen de bijbel in trekken.
Dat kan zijn in het hele verhaal of alleen het thema van het bijbelverhaal

De spiegel laat ook jezelf zien.
Doelgroepanalyse is wel belangrijk voor je begint.

Verwerking

De stap van spiegelverhaal naar bijbelverhaal is heel erg belangrijk. Priem noemt dat de verwerking.
Maar ook het thema moet je terug laten komen in de verwerking.
Kies 1 kernboodschap

Voorbereiding spiegelverhaal maken

Ten eerste: je moet er wel de tijd voor nemen.
Kies een verhaal en laat dat op je inwerken. Laat het bijbelverhaal tot je doordringen

Omschrijf de personages en maak een soort script.
Of kies het standpunt van jouw verhaal. Dat kan ook een boom zijn.
Waar zitten de personen mee?

Benoem de thema’s in een actieve vorm.
Bijvoorbeeld: God ziet jou

En spiegelen maar.

In deze workshop kwamen nog veel meer onderwerpen uit het christelijk jeugdwerk aan bod. Er was ook heel veel ruimte voor interactie met de aanwezigen. Andrea.

Tips:

• Max Lucado’s serie levenslessen
• Boeken van opa Knoest. Iemand uit het publiek reageert: dat zijn wel talige verhalen. Daarom voor sommige kinderen moeilijk te begrijpen
• En de verzameling verwijzingen naar spiegelverhalen op dit weblog. Verhalen uit het Oude Testament en het Nieuwe.

Meer informatie over spiegelverhalen

• Meer blogteksten over het spiegelverhaal.
• Het boek Hemels van Patrick McDonnell hebben we weleens als spiegelverhaal gebruikt bij Matteüs 24:14-35.
• Over Rondomhetkind
  Ook geschreven naar aanleiding van Rondom het kind:

• Bijbelverhalen vertellen: zoek naar het wauw-effect
• Een kerkdienst geschikt voor alle leeftijden

Read Full Post »