Is het erg als je af en toe mijn kind hoort?

Is het erg als je af en toe mijn kind hoort? Zij kwam wat achteraan bij het hardop bidden, zegt haar moeder later. Nou, ik vind het heerlijk om een kinderstemmetje te horen in de kerk. Dat is mijn antwoord.

Vertrouwen

Hoewel ze me nog nooit gezien heeft, gaat ze zo met me mee naar de kindernevendienst. Ja, ik heb het voor de dienst ook al gevraagd of ze mee wil als ik een verhaal ga vertellen. Ook toen was er geen enkele aarzeling. Wat een onvoorwaardelijk vertrouwen in een totaal onbekende mevrouw. Papa en mama gaan ook een tijdje mee.

Beleefwereld

Vandaag gaat het over de genezing van de blinde. Zijn er veel aanknopingspunten bij de beleefwereld van een 2-jarige? De hele grote bril die ik heb meegenomen vindt ze wel leuk.

Geen geschikt hulpmateriaal

Wat jammer dat ik het Godly play materiaal niet heb meegenomen. En in deze nevendienstruimte staan geen boeken zoals een prentenbijbel. Het verhaal gaat langs haar heen, denk ik.

Spelend kind. Tekening J. Ogterop, 1884

Samen spelen

Wil je een tekening maken of met het speelgoed spelen? Het wordt het laatste en voor de rest van de kerkdienst ben ik opeens een crèchejuf. Ik krijg heerlijke doe-als-of koffie aangeboden en krijg opdracht Beer een veel te kleine kamerjas aan te trekken.

Voor even kind

Hoera, nu mag het, lekker spelen onder kerktijd. De rest van de week doe ik wel weer alsof ik een groot mens ben en het spelen ontgroeid.

Meer informatie

Bron tekening: ZB, Beeldbank Zeeland, afkomstig uit schetsboek J. Ogterop, circa 1884, geraadpleegd 5 maart 2017

• In de Verenigde Staten is er een kerk met een groot bord: kinderen zijn welkom, met het rumoer dat ze meebrengen!
• Meer bruikbaar materiaal bij de genezing van een blinde vind je bij Juf Rolanda.
• Toneelspelen als verwerking bij kindernevendienst, gaat over Bartimeüs.

Tja, normaal gesproken gaan 2-jarigen bij ons naar de crèche maar op de een of andere manier ging dat vandaag anders dan anders.

Read Full Post »

Talent wordt zichtbaar in een schooldienst

Er zijn vele wegen die naar Rome leiden. En vele manieren om een schooldienst vorm te geven. Of een KGS dienst of een school-gezin-kerkdienst zoals ik van mijn medetwitteraars leer.
Zo gebeurde het vanmorgen bij ons:

• Schoolkinderen delen liturgieën uit.
• De organist put zich uit in een hele reeks christelijke kinderliedjes.
• Na binnenkomst kerkenraad: mededelingen worden voorgelezen
• Welkom plus bemoediging door predikant
• Drempelgebed
• Zingen
• Gebed voor de nood van de wereld door 3 kinderen
• Loflied: gezang 444 vers 1 en 2
• Inleiding op het thema: vriendschap is geluk hebben
• 3 kinderen lezen elfjes voor: gedichtjes in 11 woorden
• 3 kinderen vertellen het verhaal van de man door het dak na. In eigen woorden. Wij zien gescande tekeningen over Marcus 2: 1-12
• We zingen: Vier mannen en een zieke vriend
• De dominee vertelt over de man die door het dak zakt en het dorp van troost (Kapernaüm)
• We zingen gezang 408
• Kinderen uit groep 1 tot en met 4 zingen: een geluksliedje
• 3 kinderen lezen elfjes voor
• Een zuidafrikaanse predikant vertelt wat ubuntu is
• We zingen: tollen van geluk
• we danken en bidden het onze vader
• Kinderen vertellen waarvoor gecollecteerd wordt
• Kinderen helpen met collecteren, wij zien ondertussen dia’s uit Zuid-Afrika
• We zingen: ga op weg
• We krijgen de zegen en zingen Amen
• We krijgen hartjes met een wens, die de kinderen gemaakt hebben

Versierde kerk
De kerkzaal hangt vol met prachtige tekeningen van het verhaal van de man die door het dak tot vlak voor Jezus gebracht wordt. En de brancard staat duidelijk zichtbaar tegen de muur.

Méér kinderen dan gehoopt
Wat zijn er lekker veel kinderen. Je merkt het al door de fietsen die buiten staan. In de rij voor ons zitten heel wat kinderen. Jong nog. Eén begeleidster zie ik steeds met frons op het voorhoofd en een vinger voor de lippen naar de kinderen kijken. Ach mevrouw, u hoeft niet zo streng te zijn hoor. We zijn blij dat de kids en u er zijn. Een meisje houdt de hand vast van mama. Mama past niet meer in haar rij maar zit achter haar. Gelukkig zie ik later in de dienst dat kinderen op schoot komen zitten.

Kinderen kennen de nood van de wereld
Het gebed voor de nood van de wereld is prachtig. Gemaakt door 3 jongens.
“God, onze HEER
Wij bidden om uw zorg
Voor mensen die het moeilijk hebben
Voor de landen waar dictators aan de macht zijn
En de mensen die daardoor lijden”

Ouderwetsche berijming
Het valt me nu pas op dat de berijming ouderwets is van gezang 444: Grote God wij loven U. “Die Gij waart ten allen tijd”. Zou dat erg vreemd zijn overgekomen bij mensen die zelden een eredienst bijwonen?

Vertel in je eigen woorden
De kinderen van groep 7 en 8 hebben op school een navertelling van Marcus 2: 1-12 gehoord. Dat verhaal hebben ze in hun eigen woorden naverteld. Het is schitterend om te horen.
“In het dorp is het super druk. Alle straatjes stonden vol met nieuwsgierige mensen. “Mogen wij er langs?” schreeuwt Ruben [één van de vier vrienden]. We hebben hier een gehandicapte. Niemand deed een stap opzij. “Stil” zei iemand die vlak bij Ruben stond. “Ik kan Jezus toch niet verstaan als jij zo schreeuwt. Jezus zegt net wat over naastenliefde””.

“Eerst kwam er wat klei naar beneden. Daarna stro en kalk en toen zag Jezus vier gezichten in het gat in het dak. En daarna zag hij een mat naar beneden komen. De mat lag voor Jezus’ voeten. “Wat een bende” zei een man. Het hele dak was kapot. “Goed gedaan jongens!” zei Jezus. Jullie doen veel moeite voor een mens.”

Geen kindernevendienst, wel ander beweegmoment
Er is geen kindernevendienst. De kinderen hebben niet even een moment om op te staan, te bewegen, te praten. Als ik zo naar de kleintjes in m’n buurt kijk denk ik dat ze niet veel oppikken van de preek. Als je 4 jaar bent duurt ook een korte preek lang. De kinderen gedragen zich fantastisch en het loop en beweegmoment komt wat later. Dan zingt groep 1 tot en met 4 voorin de kerk een liedje: het kriebelt in je zij.

Gewoon kinderliedje
Even later wordt er ook geklapt en geswingd op het volgende kinderlied.
Het zijn geen christelijke liedjes. Dat vind ik jammer en een gemiste kans. Aan de andere kant was het wel een moment waarop ook vaders en moeders van harte meezongen en meeswingden. Zij hebben daar zeker weten van genoten.

We collecteren voor dit lekke dak.
Bron foto kerk Uitsig: PKN gemeente Beverwijk

Collecteren voor het dak van de kerk
Het is een goed idee om kinderen te laten vertellen waarvoor we collecteren. Ondertussen zien we dia’s uit Zuid-Afrika.
Het dak van de kerk in Uitsig is verroest.
Al surfend kom ik terecht op de prachtige website van de PKN-gemeente in Beverwijk. Google heeft in z’n archief nog informatie over een project dat zij in 2008-2009 hebben gedaan. Voor dominee Simon uit Uitsig. Toen is er een garage verbouwd tot kindernevendienstruimte.

Creatieve kinderen
Het is moeilijk kiezen wat mij nou het meeste raakt in dit uur.

• Dat er onverhoopt zo veel kinderen waren? Ik schat zo’n 35. Met hun begeleiders, vaders, moeders, opa’s en oma’s.
• Misschien dat Jezus een echt mens wordt in de navertelling. Het verhaal leeft. Dat hebben de kinderen enorm goed gedaan.
• Maar ook het gebed voor de nood van de wereld is heel mooi samengesteld.
• En dan de efjesgedichten..

Hmm. Misschien kunnen we in de kindernevendienst deze creatieve talenten eens wat meer aanspreken. De tekentalenten spreken we immers al vaak genoeg aan.

Read Full Post »

Schoolviering in de kerk : genezing van een verlamde man

Schoolviering
Dat is nu toch ook weer frappant. In de Kind op Zondag Jaargang 79, nr. 3, 2 januari tot en met 9 maart 2011 staat op pagina 10 – 12 een schoolviering uitgeschreven. Het onderwerp is de gelijkenis van de verloren zoon.

Verlamde man door gat in dak
Ook wij kijken uit naar een kerkdienst met medewerking van de basisschool. Het thema is: vriendschap is gelukhebben. Centraal staat: het verhaal van de verlamde man die door een gat in het dak tot voor Jezus gebracht wordt.

Kinderachtig
Vroeger vond ik schooldiensten altijd vervelend. Een hele dienst wordt je aangesproken op kinderniveau, tot en met de overdenking aan toe. Dáár kan ik geen hele week op teren, dacht ik egoïstisch.

Ruimte voor kinderen
Nu verheug ik me erop. Sinds wij in het dorp wonen kan ik me geen schooldienst herinneren. Eindelijk gaat het dan toch gebeuren. Het is goed dat we als kerkgemeenschap de kinderen de ruimte geven. Voor één keer in de vorm van een hele dienst.

Alle kinderen welkom
Alle gezinnen met één of meerdere kinderen op de protestants-christelijke basisschool in het buurdorp zijn uitgenodigd. Stel je toch eens voor, het zou kunnen dat er 100 kinderen komen. Dat zou fantastisch zijn. Dat is nog eens een ander aantal dan de 4 kinderen die er de laatste zondag waren. Het rumoer, gewriemel en gedraai nemen ik voor lief hoor.

Bezet
Juf vraagt in de klas hoeveel kinderen denken dat ze sowieso komen. 3 vingers gaan de lucht in.
Hoeveel kinderen denken dat ze misschien komen? 5 vingers. Hoeveel kinderen weten nu al dat ze er niet bij zullen zijn? 15 vingers.
Ik hoop toch dat een aantal opa’s en oma’s lekker tussen de kleinkinderen komt te zitten. Met voldoende pumperemunt op voorraad.

Geluk
Eén lied dat de kinderen gaan zingen heb ik al gehoord. Het gaat over geluk. De zangeres vindt eigenlijk dat het niet in de kerk thuishoort. En ik geef haar gelijk. Als je zo luistert is het een gewoon liedje over geluk, geen christelijk lied. Maar vindt de zangeres ook niet dat het best past in deze dienst?

Collecteren in stijl
We collecteren helemaal in stijl: voor het kapotte dak van de kerk in Uitsig, Zuid-Afrika.

Materiaal verlamde man en 4 vrienden
Kleurplaat1
Kleurplaat2
Kleurplaat3
Diashow
Werkbladen, filmboekje, verhaal, lied
Spiegelverhaal: Door een gat in het dak / Nico ter Linden in: Koning op een ezel Uitgeverij Balans, Amsterdam 9050187382
Speciaal voor de gelegenheid: Die gat in die dak uit: Bybelverhale wat lewe / Jenny Robertson; Gordon King; Izak Van der Westhuizen

Read Full Post »

Toneelspelen als verwerking bij kindernevendienst

Uitblinken
Bij mijn dochter op school doen ze op vrijdagmiddag aan M.I.
M. I. staat voor meervoudige intelligentie. Kortgezegd doen ze dan van alles zoals dansen, zingen, toneelspelen en handenarbeid in verschillende vormen. De kern van deze lessen is dat een kind meestal wel ergens goed in is. En dat kan die middag blijken.
Misschien kan een kind niet goed spellen maar is het goed in tekenen. Dan is een kind tekenknap. Of touwtjespringknap of legobouwenknap. Wat fijn dat een zoon of dochter op die manier kan uitblinken.

Uitbeelden
Gelukkig is ieder mens anders. Sommige kinderen onthouden alles wat ze horen. Andere kinderen nemen informatie makkelijk tot zich als ze van papier lezen.
En er zijn toneelspelers.

Nieuws ontdekken aan bekend verhaal
Onlangs hebben we een verhaal nagespeeld. Het verhaal van Bartimeüs. Dat is een overbekend verhaal. Misschien wel saai om het nog een keer te horen. En dat mag je ook aan kinderen vragen vind ik. En je mag zeggen dat er aan een heel bekend verhaal weleens iets opvalt dat je nog niet eerder is opgevallen. En dat dat een van de redenen is waarom we blijven voorlezen en vertellen aan elkaar. We mogen de verhalen ook niet vergeten.

Verwerking
Die zondag wil ik het verhaal naspelen. Kinderen die toneelspeelknap zijn komen in beeld bij zo’n soort verwerking. En die kinderen waren er die zondagmorgen. Natuurlijk zijn er dan ook jongens en meisjes die niet durven of kunnen spelen maar zij komen een andere zondag weer aan bod.

Eerste keer voorlezen
Vóór het voorlezen van het verhaal vraag ik of ze het verhaal kennen. Ja, natuurlijk.
Een jongen vraag verontrust of ze het voor in de kerk moeten spelen. Hij is opgelucht als blijkt dat we in de kindernevendienstruimte blijven.
Een volgende keer wil ik eerst de rollen opnoemen en verdelen. Nu heb ik de rolverdeling achteraf gedaan.
Bij het verhaal van Bartimeüs zijn er de volgende rollen: Jezus, een of meerdere volgelingen, Bartimeüs en het publiek. Omdat het publiek een belangrijke rol heeft, telt iedereen mee. Dit verhaal laat geen enkel kind aan de figuurlijke kant staan.

Details van het verhaal
Na het voorlezen schuiven we de stoelen aan de kant en verzinnen we waar de weg en de poort zijn.
Dan stel ik vragen. Hoe weet Bartimeüs dat Jezus er aankomt? Door het geroezemoes van het publiek. Wat doet Bartimeüs nadat
het publiek hem tot zwijgen maant? Is hij bang en houdt hij zijn mond? Hoe reageert het publiek op het harder roepen van de blinde
man? Wat doet Jezus als hij Bartimeüs hoort? En wat doet het publiek als het  hoort dat Bartimeüs naar Jezus mag komen? Werkt de massa mee of tegen?
Samen met de kinderen nemen we eerst deze vragen door. Dan gaan we spelen.

Toneelknap
Het is mooi om te zien dat een aantal jongens en een meisje toneelknap zijn. Bartimeüs onthoudt zijn tekst niet en roept Help!
Qua effect is dat natuurlijk hetzelfde. De omstanders zijn vervelend en manen hem tot stilte. En na enige aanmoediging roept de blinde man nog harder. En dan komt het tot een verlegen naspelen van het genezen.
Het liefst laat ik het nog een keer overspelen waarbij we weer op andere punten letten. Minstens de helft van de kinderen heeft de herfststormen in het hoofd. Het lukt me niet meer om de concentratie terug te krijgen. Ze willen kleuren.

Masker kleuren
Voor alle kinderen ligt een vel gereed om te kleuren. Ik floep er zomaar uit dat mijn 1e reactie op het masker was, wat heeft dit nou met het verhaal te maken. Daarom zet ik er op de kopie bij: Bartimeüs is blind. Toch “ziet” hij wie Jezus is en wat hij betekent voor hem.
Onverwacht komt reactie op mijn opmerking: nou die oren staan erbij omdat Bartimeüs hoort dat Jezus eraan komt. En ook de ogen op steeljes vinden ze ook niet gek bedacht.
Ik moet nog een paar keer twee drukteschoppers letterlijk uit elkaar trekken. Zij reageren die dag nogal heftig op elkaar. We gaan weer terug de kerk in. Is het een geslaagde kindernevendienst? Wanneer kan je dat eigenlijk zeggen?

Meer toneelstukken van bijbelverhalen.

Enkele verwerkingen, navertellingen en gedicht:
Spelletjes

Vertelling met erbij tekenen

Vertelling.

Gedicht Blind (p. 3)

Verwerking kijk met de ogen van je hart: Bril met glazen in hart vorm

Bartimeüs houdt zijn mond niet dicht: Navertelling met ruimere context (link naar Jesaja)

Gedicht: wat je met dichte ogen kunt zien
(pagina 2)

Spiegelverhalen

Read Full Post »

Als je gelooft, kan alles : terugblik

Van harte beterschapskaart

Ondanks dat we het Heilig Avondmaal vieren, zijn er toch nog acht kinderen. Verschillend van groep 2 tot en met groep 8.
De kinderen zijn rustig vanmorgen. Op het stille af.
Iemand met epilepsie of vallende ziekte kennen ze niet. Maar iemand met zo’n kickbokshelm, ja die hebben ze weleens gezien. Vroeger wisten ze nog niet wat die ziekte was en dachten de mensen dat er dan een geest in je woonde.

Luisteren
Het verhaal pas ik een beetje aan tijdens het voorlezen. Zo te zien wordt er goed geluisterd.
Het scheelt dat een er een paar drukteschoppers niet zijn. En een ander kind mist een leeftijdsgenootje om samen mee te giebelen. Ze is anders nooit zo stil.

Nagesprek
Het nagesprek wil niet echt op gang komen.
Op de vraag “bidden jullie weleens of er iemand beter mag worden” reageert één kind.
En dan komt op de vervolgvraag “doet God dan wat je vraagt?” ook weinig reactie.

God helpen
Dan gaat het gesprek in de richting van God helpen. Hoe kan je helpen dat iemand zich beter voelt?
– Opvrolijken
– Kaartje sturen

Voorraad kaarten
Gelukkig kennen de kinderen weinig zieke mensen.
Voor wie gaan ze dan een kaart maken? Laten we kaarten maken voor de voorraad van de kindernevendienst.
Een herstellende mevrouw is vandaag weer voor het eerst in de kerk. Dat heeft een jongen gezien. Diezelfde mevrouw hebben we een paar maanden geleden ook een kaart gestuurd. En het leuke was: zij stuurde er een terug om ons te bedanken.

Even later zitten de kinderen te tekenen. Eén jongen kan niks met deze verwerking. Hij maakt een hulpeloze indruk. Deze groep 8-er wil
wel de dokterstasrebus oplossen. Dat is ook goed.
Het oudste meisje maakt de kaart voor het gemeentelid dat in het ziekenhuis ligt.
De koster komt ons weer halen om terug te gaan naar de kerkzaal en snel tekent ze de laatste lijnen.

Terugkoppeling
In de kerk vraagt de dominee of een paar kinderen hun kaart willen laten zien aan de mensen. Ze liggen nog in de kindernevendienstruimte. Maar hij vertelt de gemeente wat we gedaan hebben en zegt voor wie de kaarten zijn.
We sturen ook twee welkom-thuis-kaarten. In het gebed verwerkt hij de oplossing van de dokterstasrebus.

Eén geheel

Dankzij de aanpak van de predikant is deze dienst één geheel:

we beginnen samen

daarna gaan kinderen en volwassenen uit elkaar

ieder gaat op zijn eigen niveau aan de slag met het hetzelfde onderwerp

en groot en klein eindigt samen aan het avondmaal

Read Full Post »

Als je gelooft, kan alles

Dokterstas

Goed geloven
Wat een stellige titel heeft deze zondag 13 september 2009 meegekregen in Kind op Zondag.
Als je gelooft, kan alles. Stel dat een kind in het leven al gemerkt heeft dat niet alles kan wat het wil.
Dan kan het denken dat hij of zij dus niet goed (genoeg) gelooft. Een gevaarlijke gedachte waar ook volwassenen nog mee worstelen.

Marcus 9:14-29 is het verhaal: Jezus geneest een jongen die lijdt aan vallende ziekte, epilepsie. De leerlingen is het niet gelukt om de jongen te helpen. Hun geloof komt tekort.

Spiegelverhaal
Ik ga eerst zoeken of dit verhaal in een kinderbijbel verteld wordt. Ik gebruik niet graag spiegelverhalen.
Helaas bevat de startbijbel weinig verhalen van Marcus en in om te beginnen wordt net dit verhaal overgeslagen.
Best logisch want het verhaal kan hard aankomen. Dan ga ik maar het spiegelverhaal uit Kind op Zondag gebruiken. Het verhaal
voor de oudste kinderen komt het meest met de bijbeltekst overeen.

Gebed verhoren
In het telefoongesprek met de predikant wordt het onderwerp helderder.
De dominee denkt ook dat kinderen zullen bidden voor – in mensen ogen – onmogelijke situaties. Dat scheidende ouders weer samen
komen. Terwijl in datzelfde gebed een nieuwe winxclubbarbie genoemd wordt.
Waarom wordt het ene gebed wel verhoord en het andere niet?

God helpen
De oplossing van de puzzel geeft een idee voor deze kindernevendienstaanpak.
De oudere kinderen kunnen namelijk als verwerking een puzzel oplossen. Tegen de achtergrond van een dokterstas met medicijnen kunnen kinderen het recept van Jezus ontcijferen:
Lieve God,
hier ben ik,
ik wil u helpen,
helpt u mij om het goed te doen,
om Jezus’wil,
Amen

Kaartje
Ja, dat wordt de insteek van deze zondag: wij kunnen God helpen. Wij kunnen proberen dat de mensen zich iets beter voelen.
Ten eerste door te bidden voor mensen die het moeilijk hebben. En praktisch door op bezoek te gaan of een kaartje te sturen.
Ik neem blanco correspondentiekaarten mee waarvan de kinderen een kaart kunnen maken. De oudere kinderen kunnen het “recept van Jezus”
ontdekken.

Onze Vader
En door te vragen wie ons heeft leren bidden, is nog een kleine link met het Heilig Avondmaal te leggen. Dat vieren we ook vandaag. Alle mensen in de kerk bidden, hardop, samen het “onze vader”.
En dit genezingsverhaal eindigt Jezus met: Dit soort [geesten] kun je alleen met gebed verjagen en met niets anders.

Hopelijk wordt het een goede kindernevendienst.
Of dat gelukt is lees je in: Als je gelooft kan alles : terugblik.

Read Full Post »