Samen met christelijke recreatiewerkers ontdekken hoe je bijbelverhalen kunt vertellen

Wij vinden het leuk om wat handvatten te krijgen over de verschillende manieren waarop je bijbelverhalen kunt uitspelen. De vraag komt van teamleden van de Boshut Zoutelande. Daar vindt in de zomervakantie christelijk recreatiewerk plaats namens een aantal Walcherse PKN-gemeenten.

Vertellers

De vraag wordt gesteld aan iemand die zijn sporen verdiend heeft in het clubwerk en kampwerk. Tegenwoordig is hij actief als jeugdcoördinator en musicalregisseur.
En aan mij. We hoeven geen van beiden lang na te denken. Gaat het lukken om een gedeelte van het trainingsweekend voor de teamleden zinvol in te vullen? Het moet ook nog een vorm van teambuilding zijn. We krijgen maximaal 2,5 uur, inclusief 2 pauzes. We maken een opzet waarvan we hopen dat die aan de verwachtingen voldoet. We nemen nog een extra toneelspeelster mee en komen met zijn drieën.

Het doe-maar-mee-verhaal wordt uitgelegd

Inhoud programma

• Godly play
• doe-maar-mee-verhaal (Bob Hartman)
• pauze
• musical
• toneelspelen met de kinderen
• waar zie jij mogelijkheden?

1. Godly play

De jongeren blijven graag buiten, kan dat wat jullie betreft? Bij de voorbereiding hebben we net bedacht dat onze workshop het beste binnen kan plaatsvinden. Buiten kan je weleens afgeleid worden. Bijvoorbeeld door luidruchtige eenden.

Wat valt op

Vooruit we proberen het gewoon buiten. Na een handdruk en de vraag of ze klaar zijn voor het verhaal, begin ik. Van te voren leg ik niks uit over de achtergronden van godly play. Ik vraag alleen of ze opmerkzaam willen zijn: wat valt je op? Ik vertel het verhaal van de uittocht uit Egypte.

Participeren

Wat vinden jullie hiervan? Wat fijn dat er meteen serieus en openhartig gereageerd wordt. En dat blijft de hele middag zo, de jongeren doen goed mee. Daardoor maken zij de middag tot een succes.

Wisselende reacties

De reacties zijn wisselend. De een wordt helemaal het verhaal ingezogen. De ander is hoogst verbaasd te merken dat je de kinderen niet aankijkt, je geen gekke stemmetjes gebruikt maar rustig vertelt, ook nog eens met pauzes tussen sommige zinnen.
Deze manier is zo anders dan anders. Men kan zich ook voorstellen dat deze prikkel-arme vertelmanier voor sommige kinderen heel erg geschikt is.

Prikkelarm

Een van de aanwezigen vertelt haar over ervaring met een druk kind. Hij is ook een keer bij een godly playvertelling. Het kind is helemaal geboeid door het verhaal en dan absoluut niet druk.

2. Doe-maar-mee-verhaal

Elke keer als de naam Zacheüs wordt voorgelezen fluister bij je buurman in het oor: hij vraagt te veel en houdt dat voor zichzelf. En elke keer als er in het verhaal gejuicht wordt, steek je je armen omhoog.
Dat is een vrolijke bedoening als je zo meedoet in een verhaal. Het blijft nog wel overzichtelijk want iedereen blijft op zijn plaats zitten.
Als luisteraar ben je wel gespitst op de signaalwoorden. Je let wat minder op de rest van het verhaal. Is deze vertelmanier het meest geschikt voor de overbekende verhalen die zo toch aantrekkelijk worden? En minder geschikt voor de verhalen die je als het ware moet proeven, waarover je moet nadenken bij jezelf?

Meedoen

De teamleden gaan nu zelf aan de slag. Ze krijgen kopieën uit de Vertelbijbel van Bob Hartman. En zonder dat zij de vertelsuggesties van Hartman kennen, kiezen ze allemaal de aanpak die Bob voorstelt. En zo roepen we met elkaar : komt voor elkaar, meneer. Ik geniet van deze goede vertellers. Voor de pauze hebben we al 5 bijbelverhalen gehoord.

Attribuut dat je kan gebruiken om het verhaal van de onrechtvaardige rechter uit te spelen

3. Musical

Eén van de aanwezigen kent het concept van de Vliegende Speeldoos. Ze is er net zo enthousiast over als wij. We hebben helaas geen musicalscenario met deze ingrediënten:

• stuk tekst met humor en geloof,
• solo rol voor een paar kinderen,
• lied zingen voor alle kinderen,
• knutselen van de kostuums of attributen.

Improviseren

Daarom lees ik het verhaal van de weduwe van Sarefat voor. Ondertussen wordt het verhaal als pantomime uitgespeeld. Na een teken wordt het nummer gestart: Er is genoeg. Wij hebben de CD van de samenleesbijbel meegenomen. Het duurt best lang eer ik in de gaten krijg dat we naar het verkeerde nummer aan het luisteren zijn. Eén van de teamleden reageert ad rem: het blijft mensenwerk. En je moet natuurlijk zorgvuldig zijn in je voorbereidingen. Dit is een verkeerd voorbeeld.
Van de weersomstuit vertel ik het verhaal van de missende index op die CD maar half. Er is geen index waar je ziet bij welk bijbelgedeelte welk lied hoort. Dat overzicht heeft de uitgever van de samenleesbijbel later op haar website gepubliceerd.

Leren

Vanaf dit punt krijg ik het steeds sterker het gevoel dat ik wil leren van de teamleden. Want wat hebben zij al veel ervaring.

Als je met zijn allen in een kring loopt, kan je de muren van de stad Jericho verbeelden.

4. Toneelspelen met de kinderen

Als voorbeeld werken spelen we het verhaal van de onrechtvaardige rechter uit. Wat krachtig om die herhaling te zien.
Bij deze manier vertel je het verhaal 2 keer. Eerst om het geheel te horen. Daarna rollen verdelen. En nog een keer opdat de kinderen op hun eigen rol kunnen letten. Dan ga je spelen.
Als de teamleden zelf aan de slag mogen gaan, duiken ze weer enthousiast op de verhalen. Ik krijg een flesje bier in mijn handen gedrukt en zit links en recht tussen de ballonnen. Ik voel ik me dan een echte feestganger en uitgenodigd op het grote feest. Ze maken er echt wat van.

Klaar

De 2,5 uur zijn voorbij. De 2e pauze schiet er bij in. En echt napraten doen we ook niet meer over deze toneelvorm. Een uurtje vrije tijd lokt. Maar de kinderwerkers geven aan dat het een zinvolle middag geweest is.

Doorgeef kado

Als dank voor onze medewerking mag ik een kado aannemen. Om het direct daarna door te geven aan een van de teamleden. Want wij hebben geen kado voor onszelf gevraagd maar om een investering voor de teamleden: een samenleesbijbel. Ik heb alle vertrouwen in deze jonge mensen die kinderen willen vermaken én bijbelverhalen willen vertellen, Andrea.

Is dit alles?

Is dit nou alles wat er te vertellen is over bijbelverhalen? Nee, we hebben het nog niet gehad over prentenboeken en audio visuele middelen en computers en spiegelverhalen en …

Meer informatie

Bron foto: eigen collectie Andrea
Naar Boshut Zoutelande
Meer lezen over godly play.
Meer lezen over het doe-maar-mee-verhaal.
Meer lezen over de Vliegende Speeldoos.
Meer lezen over toneelspelen.
Wij gebruikten de Vertelbijbel / Bob Hartman.

Read Full Post »

Onrechtvaardige rechter : terugblik toneelstuk

Bef voor de rechter en omslagdoek voor de weduwe

Onrechtvaardige rechter
Eén van de verwerkingssuggesties voor Lucas 18: 1-8 is het verhaal naspelen. Er zijn 5 jongens en 1 meisje. Uit groep 5 en hoger. De meesten vinden het wel leuk om eens toneel te spelen. Ik lees het verhaal voor de oudste kinderen uit Kind op Zondag voor, na het inleidend praatje. Daarna gaan we rollen verdelen en verzinnen, want ja, iedereen doet mee. KoZ laat het geschil over een wijngaard gaan. De buurman pakt hem af van de weduwe.

• rechter
• weduwe
• buurman
• advocaat van de weduwe
• advocaat van de buurman
• teller die zegt: dag een, dag twee, dag dertig

Rollen invullen
We bespreken met z’n allen wat elke rol inhoudt. Kunnen we niet beginnen met de ruzie tussen de buurman en de weduwe? Ja, goed idee.
Daarna lees ik Lukas 18: 1-8 voor uit de Grootnieuwsbijbel. Ik heb ze gevraagd of ze goed willen opletten op wat er over hun personage verteld wordt.
Ze kijken verrast op als het stuk aan bod komt waarin de rechter zegt dat hij niet bang is voor God maar wel voor (klappen van) de weduwe. Ja, jongens, dat stukje zat niet in het Kind op Zondag verhaal.

Steeds hetzelfde
De inrichting van de ruimte is perfect voor een rechtbank. De tafels staan in u-vorm. De rechter zit in het midden, de beide partijen zitten aan de poten van de U, tegenover elkaar.
Dan gaan we spelen. Als de weduwe een paar dagen achter elkaar geweest is, de rechter geen sjoege geeft, is deze gelijkenis al heel snel duidelijk. Dat is de kracht van toneelspelen. Er gebeurt – natuurlijk – steeds hetzelfde! We maken er dag 31 van en spelen het verhaal uit. Met fikse tegenzin gaat de rechter eindelijk doen wat hij moet doen.

Hoe loopt het af?
En nu? roept er één. Hier stop het verhaal in de bijbel. Hiermee wil Jezus duidelijk maken dat je moet blíjven vragen, blijven bidden.
Hier komt de kinderaard naar boven, hoe loopt het af? Dan komt de vraag: Mogen we doorspelen?
Ik weet niet of het verantwoord is maar ze mogen doorspelen. Het is zo leuk om te zien welke krachten de kinderen hebben. Eén advocaat kan fanatiek pleiten en onderhandelen. De rechter luistert verschrikkelijk niet. Het gezamenlijke verantwoordelijkheidsgevoel voor het welzijn van de weduwe is ontroerend.

Zorg voor de weduwe
Er wordt onderhandeld over de verkoop van de wijngaard. De teller heeft ondertussen een andere rol gekregen. Er is iemand nodig die de verkoopwaarde van de wijngaard bepaalt. De wijngaard kopen. Is dat wel eerlijk? Ik vraag of ze weten wat de positie van weduwen in die tijd is. Nee. Ik leg haar omstandigheden uit. Dat verandert de onderhandeling meteen. Prachtig. Ze krijgt nu twee keer de waarde aangeboden die de onroerendgoedtaxateur vaststelt. We zijn net hardop aan het nadenken over het toekomstig inkomen van de weduwe als we terug naar de kerk moeten.

Bidden: goede gewoonte
Bij het begin van de nevendienst hebben we het over bidden; de kern van het verhaal. De kinderen bidden nog voor het eten en een aantal nog voor het slapen gaan. God praat nooit terug, wordt geconstateerd. Deze jongen is duidelijk de oudste. Nee, je hoort geen stem. Maar waarom stop je dan niet met bidden? Waarom blijven we het doen, ook de grote mensen in de kerk? Eén jongen antwoordt: van een goede gewoonte kom je niet zomaar af. En ik vind het ook geweldig om te horen dat een jongen bidden verwoordt als praten met God. Dat is heel wat anders dan praten tégen God.
Heb jij ook weleens de kinderen toneel laten spelen in de nevendienst?

Vliegende speeldoos
Smaak te pakken? In de herfstvakantie komt de vliegende speeldoos weer naar Middelburg. Acteurs en dansers kunnen dan een rol aanleren in de voorstelling Het Geschenk en ’s avonds opvoeren. Knutselaars zijn ook nodig. Het is een activiteit voor 125 kinderen van groep 1 tot en met 8.

Deze blogtekst is een vervolg op: Blijf vragen, de onrechtvaardige rechter, Lucas 18:1-8
Hoe leuk de voorstelling van de Vliegende Speeldoos was.

Naschrift: Alexander Rinnooy Kan begint zijn lekenpreek ook met een dwaze moeder. Blijven vragen om gerechtigheid staat centraal in zijn overdenking. In : Trouw 4 december 2010
Voorbeelden van toneelspel rond bijbelverhalen.

Read Full Post »

Blijf vragen : de onrechtvaardige rechter: Lucas 18:1-8

De volgende week kwamen ze terug, en zo elke week, bijna dertig jaar lang.

Nog een keer: kinderen bidden voor kinderen
Op de eerste zaterdag in oktober is het kinderen bidden voor kinderen gestart. Hoe is dat gedaan?. In het verslag lees ik dat er een verrassend grote groep is. Wat enorm fijn.

Doorgaan met bidden
Maar de Bossche kinderen gaan door met bidden: “Het was een mooie en sfeervolle middag voor de ouders en de kinderen. Maar belangrijker: het was uniek dat zoveel kinderen samenkwamen om te bidden voor zieke kinderen die ze niet eens kenden, maar die wel ook allen kinderen van eenzelfde God zijn. En dit niet alleen deze afgelopen zaterdag. De kinderen gaan elke dag van oktober door met het bidden van een Wees Gegroet Maria voor ‘hun’ ziek leeftijdsgenootje”.

Blijf vragen, blijf bidden
De biddende kinderen passen goed bij deze zondag: het verhaal van de onrechtvaardige rechter. Als een onrechtvaardige al recht doet. Kunnen we ons dan een beetje Gods trouw en vastberadenheid voorstellen?

Blijf kerken
En wij gaan ook door met bidden. In de kerk en thuis. Rond de maaltijd en ’s avonds voor het slapen gaan.
Ik kan het er ook nog eens over hebben over waarom we elke zondag naar de kerk blijven gaan. Merken de kinderen op dat we bidden voor die mensen die bij de mededelingen genoemd worden?
Misschien spreekt het idee dat er op dit moment altijd wel ergens iemand bidt op de wereld, ze ook wel aan.

Verwerking
Lucas 18:1-8 staat helaas niet in de kinderbijbels die ik erop nasla. Ik ga me maar voorbereiden op alle twee de verhalen uit Kind op Zondag. Dat laat ik afhangen van de leeftijd van de kinderen die komen.

Toneel
Als verwerking zou ik het verhaal graag laten naspelen. Komen de kinderen die toneelspel volgens mij leuk vinden, dan gaan we dat doen. Met een kartonnen bef voor de rechter en een omslagdoek voor de weduwe ben je al gauw iemand anders.

Opschrijven of tekenen
Als ik inschat dat het toneelspelen niks wordt dan kunnen we het werkje van de werkbladen doen. De opdracht: schrijf of teken waarvoor of voor wie je wil bidden. Misschien dat ik voor de kleinste kinderen kleine tekeningen van dieren, opa’s en oma’s, ziekenhuisbed enzovoorts mee moet nemen. Het lijkt me erg moeilijk om zomaar uit het hoofd te tekenen waarvoor je wil bidden. Maar er zijn ook kinderen die het prima kunnen verwoorden.

Gebedenboekje
Een gebedenboekje maken is natuurlijk ook erg mooi. Wat zou het goed zijn als er thuis nog eens nagepraat wordt over dit onderwerp.
Wat we zondag nu echt gaan doen? Ik laat het even afhangen van het aantal kinderen en hun leeftijd. En ik heb nog geen contact gehad met de gastpredikant. Wie weet wat daar nog uit komt.

Zie ook:
Kleurplaat weduwe en rechter
Spelletjes en andere verwerking rond onrechtvaardige rechter (Engelstalige website)

Benieuwd naar de uitwerking? Zie: Onrechtvaardige rechter: terugblik toneelstuk

Read Full Post »